Οι αντιλήψεις των νηπίων για το επικοινωνιακό στυλ των νηπιαγωγών

Abstract

Ο όρος “επικοινωνία” είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ακριβώς, καθώς είναι μία διαδικασία συνεχής και με πολλές διαστάσεις. Σύμφωνα με την κυβερνητική άποψη είναι μία διαδικασία ανταλλαγής σκέψεων και συναισθημάτων μεταξύ δύο ή περισσότερων ανθρώπων (Σταμάτης, 2005). Οι συμμετέχοντες/ουσες παίζουν το ρόλο του πομπού και του δέκτη, δηλαδή μεταδίδουν και δέχονται μηνύματα λεκτικά και μη λεκτικά (Verderber, 2014). Τα λεκτικά μηνύματα ορίζονται ως αυτά που μεταδίδονται μέσω της γλώσσας και του νοήματος των λέξεων και τα μη λεκτικά ως αυτά που μεταδίδονται χωρίς λέξεις, με τη γλώσσα του σώματος (Devito, 2004). Τα μη λεκτικά σήματα μόνα τους ή σε συνδυασμό με τα λεκτικά προδίδουν τη συναισθηματική κατάσταση του κάθε ατόμου. Η επικοινωνία μέσα στην τάξη δεν είναι δυνατόν να λείπει, γι’ αυτό και είναι απαραίτητη μία/ένας επικοινωνιακή/ός εκπαιδευτικός. Μερικά από τα χαρακτηριστικά μίας/ενός τέτοιας/ου εκπαιδευτικού είναι το χαμόγελο, η ενεργητικότητα αλλά και το να έχει την ικανότητα να αποκωδικοποιεί τα μη λεκτικά σήματα των μαθητών/τριών της/του (Βρεττός, 2003. Richmond, McCroskey & Hickson, 2012. Κοντάκος & Πολεμικός, 2000). Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να διερευνήσει τις απόψεις των νηπίων σχετικά με το επικοινωνιακό στυλ της/του νηπιαγωγού. Στην έρευνα συμμετείχαν 50 παιδιά στην ηλικία των 4-6 ετών. Από τα αποτελέσματα, συμπεραίνεται ότι τα νήπια δίνουν βάση και στα λεκτικά αλλά και στα μη λεκτικά σήματα που μεταδίδει η/ο εκπαιδευτικός. Σύμφωνα με τα νήπια, μία/ένας νηπιαγωγός οφείλει να χαμογελά και να είναι ευδιάθετη/ος. Ακόμη, είναι σημαντικό να είναι ευγενική/ός και να μην τιμωρεί αυστηρά τα παιδιά. Επιπροσθέτως, η/ο εκπαιδευτικός είναι καλό να αγκαλιάζει τα νήπια και γενικότερα να έχει αναπτύξει μία απτική συμπεριφορά προς αυτά, χωρίς να ξεπερνά τα όρια του επιτρεπτού. Επίσης, είναι ωφέλιμο να μιλά καθαρά, δυνατά χωρίς να φωνάζει και σε μεσαίο ρυθμό, για να μπορούν τα παιδιά να παρακολουθήσουν ευκολότερα. Επιπλέον, το χιούμορ είναι ένα απαραίτητο στοιχείο προσωπικότητας για μία/έναν νηπιαγωγό, σύμφωνα με την πλειοψηφία των νηπίων. Οι παιδαγωγοί οφείλουν να ακούν προσεκτικά τα νήπια, να δείχνουν κατανόηση και συμπόνια. Η επιβράβευση για τις επιτυχίες και η ενθάρρυνση δεν πρέπει να λείπουν από μία διδασκαλία, αφού ενισχύουν την αυτοπεποίθηση των μαθητών/τριών. Τέλος, η οπτική επαφή κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας μεταξύ νηπιαγωγού και παιδιών είναι καίρια, καθώς η αποφυγή της δείχνει ψυχρότητα και αδιαφορία. Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω συμβάλλουν σε μεγάλο ποσοστό στην ανάπτυξη μίας θετικής διαπροσωπικής σχέσης μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητών.