Εναλλαγή γλωσσικών κωδίκων από ηλικιωμένους ομιλητές της επαρχίας Εορδαίας

Abstract

Σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας υπήρξε η μελέτη του συστηματικού φαινομένου της εναλλαγής γλωσσικών κωδίκων από δίγλωσσους σλαβόφωνους ομιλητές/τριες της επαρχίας Εορδαίας του νομού Κοζάνης, καθώς και της κοινότητας Βαρικού του νομού Φλωρίνης, στο πλαίσιο της ανάλυσης δίγλωσσου λόγου. Αρχικά, περιγράφθηκε η υπό εξέταση σλαβική γλωσσική ποικιλία, παρατέθηκαν ιστορικά στοιχεία για τις προσπάθειες εγγραφισμού του εν λόγω κώδικα και, ακολούθως, έγινε αναφορά στη σλαβόφωνη γλωσσική κοινότητα της περιοχής. Για την αποπεράτωση της εργασίας ηχογραφήθηκαν και αναλύθηκαν δίγλωσσες συνομιλιακές διαδράσεις 12 πληροφορητών/τριών άνω των 60 ετών. Η επιλογή έγινε σκόπιμα λόγω της ιδιαιτερότητας του διγλωσσικού τους προφίλ, μιας και ο σλαβικός κώδικας στην περίπτωσή τους υπέχει θέση μητρικής. Για την ανάλυση των μεταγραμμένων δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το δομικό μοντέλο ανάλυσης του Auer. Μελετήθηκαν, δηλαδή, τα δίγλωσσα συνομιλιακά επεισόδια βάσει των εναλλαγών γλωσσικών κωδίκων, που είτε συνδέονται με τις πραγματολογικές παραμέτρους της οργάνωσης της δίγλωσσης διεπιδραστικής ομιλίας, είτε σχετίζονται με τις προτιμήσεις των ομιλητών/τριών, οι οποίες συνδυαστικά συντελούν στην κατασκευή ή οριοθέτηση κοινωνικών ταυτοτήτων, βάσει του εκάστοτε κοινωνικού, επικοινωνιακού και ιδεολογικού πλαισίου. Στο επίκεντρο της μελέτης τέθηκαν, επίσης, αφηγηματικά αποσπάσματα, στα οποία διαφαίνεται με ευκολία πως οι εναλλαγές γλωσσικών κωδίκων αποτελούν μέρος ενός συνεχούς του υπό εξέταση δίγλωσσου λόγου. Τα μεταγλωσσικά σχόλια των ομιλητών/τριών για την ίδια την γλώσσα τέθηκαν επίσης στο επίκεντρο της μελέτης.

The present thesis was aiming to analyze the systematic phenomenon of code-switching in the bilingual talk-in-interaction within a Conversation Analytic approach. More specifically, the examined excerpts of bilingual conversation appertain to 12 members of the slavophone local community in the province of Eordaia in Kozani Prefecture, including three speakers from Variko, a small village of the Florina regional unit. A short linguistic description, as well as, some historical details about the slavic code and the slavophone community were also included. Only age-restricted speakers –older than 60 years- were recorded, due to their specific bilingual repertoire. In this case the slavic code can be characterized as the mother tongue of the selected speakers. The analysis of the bilingual (narrative) excerpts was based on the four patterns proposed by Auer as prototypical cases of the code alternation. Due to the switching and mixing practices of the recorded bilingual speakers the discourse functional and the participant oriented code alternations were examined as part of a continuum of the bilingual speech. The social identities, that were constructed through the linguistic competence of the selected slavophone speakers of the present study, have been analysed based on the aforementioned code-switching devices.