Γεωμετρική και αρχιτεκτονική τεκμηρίωση του ναού του Ηφαίστου

Abstract

Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτελεί η γεωμετρική και αρχιτεκτονική τεκμηρίωση του ναού του Ηφαίστου, στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας, με την αξιοποίηση φωτογραμμετρικών προϊόντων. Στόχος υπήρξε η διερεύνηση του τρόπου διαχείρισης των ορθοφωτογραφιών και του πλήθους των γεωμετρικών πληροφοριών που εμπεριέχονται σε αυτές, η συλλογή και επεξεργασία των οποίων εκπονείται συστηματικά από το Τμήμα Φωτογραμμετρίας της Σχολής Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, καθώς και η παραγωγή γραμμικών σχεδίων αποτύπωσης.

Στο πλαίσιο αυτό κρίθηκε αναγκαίο να διερευνηθεί η ιστορική εξέλιξη αρχικά των μεθόδων αποτύπωσης, όπου διαφαίνονται οι αυξημένες δυνατότητες της συνεργασίας διαφορετικών επιστημονικών πεδίων, και στη συνέχεια του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Αγοράς, με επίκεντρο το ναό του Ηφαίστου. Η συλλογή των απαραίτητων πληροφοριών για την κατανόηση των βασικών αρχών που διέπουν την αρχιτεκτονική του μνημείου και την αναγνώριση της υφιστάμενης κατάστασής του είναι αυτή που καθιστά εν τέλει εφικτήτην απόδοση των επιμέρους στοιχείων του ναού αλλά και του συνόλου του. Ακόλουθα, παρουσιάζονται οι φωτογραμμετρικές μέθοδοι συλλογής και επεξεργασίας τρισδιάστατων ψηφιακών δεδομένων, που αφορούν σε κατασκευές μεγάλης κλίμακας στον γεωγραφικό χώρο και συμπεριλαμβάνουν τα αρχιτεκτονικά μνημεία, λαμβάνοντας υπόψη τις αυξημένες απαιτήσεις και τους περιορισμούς πουθέτει η εφαρμογή της φωτογραμμετρίας σε αντικείμενα μεγάλης κλίμακας, έναντι των κινητών μνημείων.

Όλα τα παραπάνω θέτουν τις βάσεις για τη σχεδιαστική τεκμηρίωση του ναού του Ηφαίστου που αποτελεί τον πυρήνα της εργασίας, καθώς και το πρωταρχικό στάδιο για οποιαδήποτε μελλοντική πρωτοβουλία σχετική με την προστασία, ανάδειξη και διαχείριση του μνημείου. Παρουσιάζεται συνοπτικά η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε, καταγράφονται οι προβληματισμοί που προέκυψαν κατά την επεξεργασία του υλικού για τη σχεδιαστική απόδοση του μνημείου και παρατίθεται η σειρά των γραμμικών σχεδίων που παράχθηκαν στο τέλος της διαδικασίας.

The subject of the present thesis is the geometric and architectural documentation of the Hephaestus temple, located in the Ancient Agora of Athens, using photogrammetric software. The aim was to explore the ways of managing orthophotos and the plethora of geometric information they contain, the collection and processing of which is systematically conducted by the Department of Photogrammetry of the School of Rural and Surveying Engineering of the National Technical University of Athens, as well as the creation of architectural measure drawings. In this context it was deemed important to examine the historical evolution primarily of the methods of surveying, where the increased possibilities of cooperation between different scientific fields are made obvious, and then of the archaeological site of the Ancient Agora, focusing on the Hephaestus temple. The compilation of the information necessary for the comprehension of the basic principles governing its architecture and the evaluation of its current condition is what eventually makes possible the drawing of the separate architectural parts of the monument as well as in its entirety. Subsequently, the thesis introduces those photogrammetric methods for the collection and processing of 3D digital data that concern large-scale constructions and include architectural monuments, taking into account the increased requirements and limitations of the application of photogrammetry on large-scale objects, compared to mobile monuments. All of the above set the basis for the creation of the set of drawings that document the Hephaestus temple, which is the core of the thesis as well as the first step for any future initiative concerning the protection, enhancement and management of the monument. The methodology followed is presented briefly, the problems that have arisen during the processing of the provided data are recorded and the set of drawings produced at the end of this process are displayed.