Απόψεις εκπαιδευτικών για τη χρήση των ΤΠΕ κατά την υλοποίηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης

Abstract

Η εξέλιξη της ζωής σ’ αυτόν τον πλανήτη μοιάζει να έχει φτάσει σε ένα σημείο καμπής. Μέσα στη δίνη της οικολογικής κρίσης και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, η περιβαλλοντική γνώση και ευαισθητοποίηση, η ενεργοποίηση και ανάπτυξη των κατάλληλων δεξιοτήτων που θα οδηγήσουν στη δημιουργία πολιτών με ενεργό συμμετοχή στα περιβαλλοντικά δρώμενα, αποτελεί βασική επιδίωξη της εκπαίδευσης για το περιβάλλον και την αειφορία. Ως εκ τούτου, παρατηρείται, τα τελευταία χρόνια, μια έντονη κινητικότητα στο χώρο της εκπαίδευσης που αφορά στην πραγματοποίηση προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Π.Ε.). Η εισαγωγή των προγραμμάτων Π. Ε. στην ελληνική πραγματικότητα θέτει καινοτόμες βάσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία καθώς δεν περιορίζεται στα στενά όρια των γνωστικών αντικειμένων, αλλά διευρύνει τους ορίζοντες των μαθητών αξιοποιώντας την ενεργητική και συνεργατική μάθηση. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού αλλάζει και οι απαιτήσεις για καινοτόμες διδακτικές προσεγγίσεις πληθαίνουν προκειμένου να είναι σε θέση να λειτουργεί με βάση τις αρχές και το περιεχόμενο της Π.Ε. Αυτές οι συνθήκες συνεχούς αλλαγής καθώς και οι απαιτήσεις για ποιότητα και αποτελεσματικότητα στο εκπαιδευτικό έργο, καθιστούν αναγκαίο και τον εκσυγχρονισμό των μέσων που χρησιμοποιούνται στην εκπαιδευτική διαδικασία και ειδικότερα στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Η σύγχρονη παιδαγωγική προτείνει μεθόδους που αναδεικνύουν την ενεργητική προσέγγιση της γνώσης και την ανάπτυξη ομαδοσυνεργατικών μοντέλων, την ανάδειξη επικοινωνιακών δεξιοτήτων, τη δημιουργία καταστάσεων προβληματισμού, στοιχεία που δρουν ενάντια στο παραδοσιακό μετωπικό μοντέλο διδασκαλίας. Η κατανόηση των οικολογικών και πολιτισμικών προβλημάτων, η ανάπτυξη της κριτικής και δημιουργικής σκέψης, αποτελούν μέρος ενός συνόλου πρακτικών που οι μαθητές μπορούν να υιοθετήσουν με τη χρήση σύγχρονων εργαλείων. Η χρήση της Τεχνολογίας, της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) αποδεικνύεται μια πρακτική απαραίτητη στη διαδικασία της μάθησης που μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να συμβάλλει δυναμικά στην εκπαιδευτική διαδικασία και να δημιουργήσει ευνοϊκά περιβάλλοντα μάθησης. Η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών μπορεί να προσφέρει επιτυχημένα υποστηρικτικά εργαλεία κατά τη διαδικασία υλοποίησης ενός προγράμματος Π.Ε., καθώς μέσα από τα ιδιαίτερα γραφικά, την προσομοίωση, τις τρισδιάστατες εικόνες, τα διαδραστικά περιβάλλοντα και τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης, δημιουργείται ένα ελκυστικό, αλληλεπιδραστικό, εκσυγχρονισμένο και αποτελεσματικό περιβάλλον μάθησης, που μπορεί να ευαισθητοποιήσει τους μαθητές σε περιβαλλοντικά θέματα μέσα από ενεργητικές και συμμετοχικές διαδικασίες, ακόμη και όταν δεν μπορεί να εφαρμοστεί η μέθοδος διδασκαλίας στο ίδιο το περιβάλλον. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η επιλογή ενός άρτια σχεδιασμένου εκπαιδευτικού υλικού, που θα αποτελέσει τη βάση για μια αποτελεσματική διδασκαλία και τελικά την ευαισθητοποίηση των μαθητών σε περιβαλλοντικά θέματα.