Αρχαία ελληνικά θέατρα με ευθύγραμμα εδώλια: οι αρχιτεκτονικοί και οικονομικοί παράγοντες που επηρέασαν την μορφή τους

Abstract

Η μορφή των πρώιμων ελληνικών θεάτρων, των «Ευθύγραμμων θεάτρων» όπως έχουν καθιερωθεί στην έρευνα, και οι αρχιτεκτονικές και οικονομικές πρακτικές που την επηρέασαν, έχει απασχολήσει αρκετά τους ερευνητές, των οποίων οι απαντήσεις ποικίλουν. Η μελέτη αυτή υποστηρίζει ότι η ευθύγραμμη μορφή τους συνδέεται με την πολυλειτουργικότητά τους. Πρώιμο θέατρο του Διονύσου στην Αθήνα, Τράχωνες, Θορικός, Ικάριον, Καλυδών, Μακύνεια, Ραμνούς, Χαιρώνεια και Ωρωπός είναι τα μέχρι σήμερα γνωστά ευθύγραμμα θέατρα στον ελλαδικό χώρο, από τα οποία έχουμε αρχαιολογικά κατάλοιπα που χρονολογούνται πριν από τα μέσα του 4ου αι. π.Χ., εποχή που για πρώτη φορά εμφανίζεται ο αρχιτεκτονικός κυκλικός σχεδιασμός του θεάτρου. Η καθιέρωση των μουσικών και δραματικών αγώνων στο πλαίσιο θρησκευτικών εορτών κατά τους αρχαϊκούς χρόνους, δημιούργησε την ανάγκη για την ανοικοδόμηση κατάλληλων χώρων. Η μορφή που πήραν οι χώροι αυτοί είναι συνδυασμός της αρχιτεκτονικής παράδοσης, δηλαδή των «θεατρικών» κτισμάτων που συναντάμε στα ανάκτορα της Μινωικής εποχής, των οικονομικών δυνατοτήτων, των τοπογραφικών ιδιαιτεροτήτων και των λειτουργικών αναγκών της κάθε περιοχή. Όλα αυτά αποτυπώνονται στην ποικιλομορφία τους και, ως εκ τούτου, στην αδυναμία καθιέρωσης ενός συγκεκριμένου τύπου θεατρικού κτηρίου, όπως του κανονικού κυκλικού ελληνικού θεάτρου. Όσον αφορά το πρώιμο θέατρο του Διονύσου της Αθήνας, το οποίο, σύμφωνα με μια θεωρία, είχε σχήματος Π / τραπεζιόσχημο κοίλο και ορθογώνια ορχήστρα, υπήρξε πρότυπο για τα θέατρα της υπαίθρου αλλά μόνο σε συγκεκριμένα σημεία όπως η εκμετάλλευση της πλαγιάς ενός λόφου για τη δημιουργία του κοίλου, η ευθύγραμμη προεδρία και η παρουσία ναού κοντά στο θέατρο.

The form of early Greek theaters, of the "Rectilinear Theaters" as established in the research, and the architectural and economic practices that have influenced it, has stimulated the interest of researchers a great deal of concern to researchers, whose answers vary. This study argues that their rectilinear form is linked to their multifunctionality. Early theater of Dionysus in Athens, Trachonas, Thorikos, Ikarion, Kalydon, Makineia, Ramnus, Chaeroneia and Oropos are until now the well-known rectilinear theaters in Greece, of which we have archaeological remains dated before the middle of the 4th century. B.C., a time when the architectural circular design of the theater first appeared. The establishment of musical and dramatic races in the context of religious feasts at the Archaic times, created the need for the rebuilding of suitable spaces. The form they have acquired these spaces is a combination of the architectural tradition, namely the "theatrical" buildings we encounter in the palaces of the Minoan era, the economics potentials, the topographical particularities and the functional needs of each region. All these are reflected in their diversity and hence in the impossibility of establishing a certain type of theatrical building, such as the normal circular Greek theater. Concerning to the earlier theater of Dionysus of Athens, which according to a theory had Π shape / trapezoidal koilo and rectangular orchestra, it was a model for the countryside’s theatres but only in specific points such as the exploitation of the slope of a hill for its creation koilo, the rectilinear proedria and the presence of the temple near the theater.