Η ηλικία και ο χρόνος στον ομοερωτισμό: αποκειμενοποίηση και εμπρόθετη δράση στο ελληνικό παράδειγμα

Abstract

Στην παρούσα έρευνα επιχειρείται η διερεύνηση του πεδίου της ηλικίας και της ομοσεξουαλικής επιθυμίας, με εθνογραφικό πεδίο την Ελλάδα. Η έρευνα έχει ως στόχο να αναπτύξει έναν διάλογο μεταξύ των δύο πεδίων έχοντας ως αρχικά γνωστικά εργαλεία την φεμινιστική και την queer θεωρία, την μεταμοντέρνα ψυχαναλυτική θεωρία περί επιθυμίας και την έρευνα για την ηλικία. Συνδυαστικά με την συλλογή εθνογραφικού υλικού από την «πρεσβύτερη» ελληνική ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, στόχος είναι να συζητηθούν ζητήματα συγκρότησης του (σεξουαλικού) εαυτού και της επιθυμίας. Τι γίνεται στη περίπτωση που τα δύο αποκλίνοντα κοινωνικά παραδείγματα (γήρας και ομοερωτικός προσανατολισμός) συνδυάζονται; Πώς αντιδρά ένα όχι νεαρό queer άτομο στην εκ προοιμίου επιβεβλημένη κανονιστική σεξουαλική συμπεριφορά; Τι εσωτερικές μεταβολές πραγματοποιούνται κατά την διάρκεια της ωρίμανσης του ατόμου; Με ποιον τρόπο νιώθει πλέον ποθητό το άτομο και πώς αντίστοιχα από τους γύρω του; Αυτά αποτελούν κάποια από τα βασικά ερωτήματα που διερευνώνται κατά την πορεία της εργασίας. Παρότι η ορατότητα είναι μία από τις βασικές διεκδικήσεις και καθημερινό μέλημα του ΛΟΑΤΚΙ ακτιβισμού, προκύπτει πως η ελληνική ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα μπορεί συχνά να λειτουργεί με αποκλειστικό τρόπο δημιουργώντας αυτό το παράδοξο, θέτοντας δηλαδή σε αφάνεια το πρεσβύτερης ηλικίας κομμάτι της. Τα ηλικιωμένα ΛΟΑΤΚΙ άτομα είναι συχνά τριπλά ευάλωτα απέναντι στο ετεροκανονικό προνόμιο, καθώς ενσωματώνουν πολλαπλά μειονοτικά χαρακτηριστικά (ηλικία, σεξουαλικός προσανατολισμός ή/και κοινωνικό φύλο) και ταυτόχρονα αποκλίνουν από το «πετυχημένο γήρας». Σε αυτήν την εθνογραφική δουλειά μελετήθηκε η παραγωγή λόγων περί ηλικίας εντός και εκτός κοινότητας, ενώ παράλληλα έγινε διείσδυση στους μηχανισμούς αποκειμενοποίησης που συχνά μετατρέπουν και παρουσιάζουν τα μεγαλύτερης ηλικίας άτομα ως αποσεξουαλικοποιημένα. Ακόμα, μέσα από τις συζητήσεις με τις/τους συμμετέχουσες/ντες της έρευνας, αναδεικνύονται οι σύνθετοι τρόποι συγκρότησης ταυτοτήτων, στην ΛΟΑΤΚΙ κουλτούρα. Η queer θεωρία μπορεί να αποτελέσει βασικό εργαλείο για την αποδόμηση των ηλικιακών στερεοτύπων στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα. Πλαισιώνοντας το γήρας με έννοιες της αποτυχίας και του αποκειμένου, προτείνεται η θετική αποδοχή του γερασμένου δέρματος.