Συνθήκες σχολικής άνεσης των εκπαιδευτικών μονάδων της Ρόδου: απόψεις εκπαιδευτικών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

Abstract

Space has always exerted great influence on the physical and spiritual welfare of the human beings. It has a catalytic effect both on the physical and mental state influencing, hence, the quality of individual activities. School space is a field of social development and behavior formation. Moreover, it enhances socialization, acquisition of knowledge and values, and develops healthy emotions, abilities and skills for students. Overall comfort conditions prevailing in a school building play a catalytic role on the psychological state, the feelings and, hence, the performance of the students and, more generally, on the quality of the educational work. "Overall comfort conditions" means thermal, acoustic, visual comfort, and air quality within a school classroom. This research aims at exploring and recording Rhodes secondary school teachers' perspectives regarding school buildings' overall comfort conditions. For this aim to be achieved, three research axes have been defined. The first research axis concerns the teachers' satisfaction regarding the classrooms' overall comfort conditions, the layout and the functional connections of the school premises, the condition and the visual appearance of the school building premises and the classroom equipment condition and adequacy. The second research axis concerns the impact of overall comfort conditions on improving the quality of teaching, on health, on behavior and on the socialization of students, and on developing and cultivating feelings of respect for school. The third axis aims at exploring teachers' perspectives regarding the factors or actions that could help improve the overall comfort conditions and to help addressing the infrastructure problems of school buildings. The research has emerged soundproofing and thermal comfort problems and issues about the appearance of school classrooms and the layout of school space. A lack of multi-purpose halls has also emerged. Furthermore, a need to improve outdoor spaces with the aim at transforming them into safe and "green" environments, a need for buildings' energy upgrade, and a need to improve hygiene in the toilets and school sports facilities was highlighted. Moreover, it was ascertained by the research that overall comfort conditions, such as temperature, illumination, noise and air quality, greatly influence the quality of teaching in schools, improve pupils' health, behavior, learning process and develop students' feelings of respect for school, as well as their socialization. Finally, the use of technology, the modification of legislation for the care and maintenance of school buildings, the punishment of those responsible, as well as the active participation of the citizens, have proved to be actions that can contribute to addressing school building problems.

Key Words: Overall comfort conditions, school space, school buildings, teaching quality, temperature, illumination, noise, acoustic, air quality.

Ο χώρος ανέκαθεν ασκούσε μεγάλη επιρροή στη φυσική και πνευματική ευεξία των ανθρώπων. Επιδρούσε καταλυτικά τόσο στη φυσική όσο και στη ψυχολογική κατάσταση του ατόμου, επηρεάζοντας την ποιότητα των δραστηριοτήτων του. Ο σχολικός χώρος αποτελεί ένα πεδίο επικοινωνίας και διαμόρφωσης συμπεριφορών, κοινωνικοποίησης, εσωτερίκευσης γνώσεων και αξιών, αλλά και ανάπτυξης υγιών συναισθημάτων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων για τους μαθητές. Οι συνθήκες ολικής άνεσης που επικρατούν σε έναν σχολικό χώρο επιδρούν καταλυτικά στην ψυχολογία, στα συναισθήματα και, ως εκ τούτου, στην επίδοση των μαθητών, αλλά και, γενικότερα, στην ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου. Με τον όρο «συνθήκες ολικής άνεσης» νοείται η θερμική, η ακουστική, η οπτική άνεση, αλλά και η ποιότητα αέρα στο εσωτερικό μιας σχολικής αίθουσας. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση και καταγραφή των απόψεων των εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Ρόδου για τις συνθήκες ολικής άνεσης των εκπαιδευτικών μονάδων στις οποίες υπηρετούν. Για την επίτευξη του σκοπού καθορίστηκαν τρεις ερευνητικοί άξονες. Ο πρώτος ερευνητικός άξονας αφορά στο βαθμό ικανοποίησης των εκπαιδευτικών από τις συνθήκες ολικής άνεσης των αιθουσών διδασκαλίας, από τη διαρρύθμιση και τις λειτουργικές συνδέσεις των χώρων του σχολείου, από την κατάσταση των χώρων του σχολικού κτιρίου, από την κατάσταση και την επάρκεια του εξοπλισμού των τάξεων και από την οπτική εμφάνιση του σχολικού κτιρίου. Ο δεύτερος ερευνητικός άξονας αφορά στην επίδραση των συνθηκών ολικής άνεσης στη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας, στην υγεία, στη συμπεριφορά και στην κοινωνικοποίηση των μαθητών, αλλά και στην ανάπτυξη και καλλιέργεια αίσθησης σεβασμού για το σχολείο. Ο τρίτος αφορά στη διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτικών ως προς τους παράγοντες ή τις ενέργειες που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη βελτίωση των συνθηκών άνεσης στα σχολικά κτίρια και να συμβάλλουν, επίσης, στην αντιμετώπιση των προβλημάτων των σχολικών κτιρίων. Η έρευνα έδειξε ότι υπάρχουν προβλήματα ως προς τα επίπεδα ηχητικής και θερμικής άνεσης, στο επίπεδο της εμφάνισης των σχολικών αιθουσών, στη διαρρύθμιση των εσωτερικών χώρων, ενώ παρατηρήθηκε έλλειψη αιθουσών πολλαπλών χρήσεων και κρεμαστρών στις αίθουσες διδασκαλίας. Επισημάνθηκε η ανάγκη για βελτίωση των αύλειων χώρων με στόχο τον μετασχηματισμό τους σε ασφαλή και «πράσινα» περιβάλλοντα, η ανάγκη ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων και η ανάγκη βελτίωσης της υγιεινής στις τουαλέτες και στις εγκαταστάσεις άθλησης. Διαπιστώθηκε ότι οι συνθήκες ολικής άνεσης, όπως η θερμοκρασία, ο φωτισμός, ο θόρυβος και η ποιότητα αέρα, επιδρούν σε μεγάλο βαθμό στην ποιότητα της διδασκαλίας στα σχολεία, στη βελτίωση της υγείας των μαθητών, της συμπεριφοράς τους, της μαθησιακής διαδικασίας, της ανάπτυξης της αίσθησης σεβασμού των μαθητών για το σχολείο, καθώς και στην κοινωνικοποίησή τους. Τέλος, ως ενέργειες που μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των σχολικών κτιριακών προβλημάτων, αναδείχθηκαν η χρήση της τεχνολογίας, η αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου για τη μέριμνα και τη συντήρηση των σχολικών μονάδων, η επιβολή ποινών στους υπεύθυνους, αλλά και η ενεργή συμμετοχή των πολιτών.

Λέξεις – κλειδιά: Συνθήκες ολικής άνεσης, σχολικός χώρος, σχολικά κτίρια, ποιότητα διδασκαλίας, θερμοκρασία, φωτισμός, θόρυβος, ποιότητα αέρα.