Αρχαία ελληνική και βυζαντινή μουσική σημειογραφία

Abstract

Η παρούσα διπλωματική αναφέρεται στην αρχαία ελληνική και βυζα- ντινή μουσική και τις σημειογραφίες τους. Αρχικά θα δούμε τις πρώτες κατασκευές μουσικής κλίμακας από τον Πυθαγόρα και τον Πτολεμαίο, τη θέση που κατείχε η μουσική στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων, το μουσικό τους σύστημα και την εξέλιξή του, τη μουσική σημειγραφία στην αρχαία Ελλάδα και το αρχαιότερο μουσικό έργο που σώζεται ολόκληρο, τον Επι- τάφιο του Σείκιλου. Στο δεύτερο κεφάλαιο υπάρχουν ιστορικά στοιχεία για τη βυζαντινή μουσική και την εξέλιξή της, δείγματα αναπαραγωγής παρτιτούρας με χρήση του πακέτου ByzantineMusic.otf, τα σύμβολα του οποίου προσαρμόσαμε σε συνεργασία με τον Α. Τσολομύτη στους πίνακες του unicode.org για να προκύψει μια γραμματοσειρά με σωστές μετρικές ώστε να είναι ευκολότερη η αναπαραγωγή παρτιτούρας. Οι προσπάθειες για τον καθορισμό του μουσικού συστήματος και την αντίστοιχη σημειογραφία μπορούν συνοπτικά να περιγραφούν ως η αντί- θεση μεταξύ θεωρίας και εμπειρίας που προκύπτει από τη μουσική πράξη. Κύριος εκπρόσωπος της επιστημονικής ή μαθηματικής προσέγγισης της μουσικής και του ήχου είναι ο Πυθαγόρας. Αντίθετα ο Αριστόξενος ο Ταραντίνος, μαθητής των τελευταίων καταδιωγμένων Πυθαγόρειων και μετέπειτα του Αριστοτέλη, προσπάθησε με εμπειρική κυρίως μέθοδο να κατασκευάσει μία μουσική κλίμακα στηριζόμενος όχι στις αριθμητικές σχέ- σεις των διαστημάτων, όπως ο Πυθαγόρας, αλλά στην ικανότητα του ανθρώπινου αυτιού να αντιλαμβάνεται την αρμονική σχέση μεταξύ δύο φθόγγων.