Δρόμος του μεταξιού χτές και σήμερα: γεωπολιτικά διακυβεύματα

Abstract

Από τα αρχαία χρόνια, ο αχανής χώρος της Ασίας με την πανσπερμία των πολιτισμών, αποτέλεσε πόλο έλξης και γεωπολιτικών επιδιώξεων των εκάστοτε ισχυρών της κάθε εποχής. Η ανά τους αιώνες εμφανιζόμενες αυτοκρατορίες και κράτη της Δύσης, διείσδυσαν στον χώρο της Ασίας με σκοπό την αποκόμιση υλικών αγαθών, ερχόμενες σε σύγκρουση με τους λαούς της περιοχής. Οι τελευταίοι έλεγχαν κατά καιρούς αυτούς τους δρόμους διάβασης των εμπόρων, οι οποίοι είχαν ως απώτερο γεωστρατηγικό στόχο, την Κίνα. Οι δρόμοι αυτοί, είτε χερσαίοι ήταν είτε θαλάσσιοι, πήραν το όνομα των πολυτιμότερων αγαθών που διακινούνταν κατά μήκος τους, όπως το Μετάξι, τα μπαχαρικά, το λιβάνι, το γυαλί, οι πορσελάνες και άλλα. Συγχρόνως γίνονταν και η διείσδυση πολιτισμικών στοιχείων και κύρια των δογμάτων και πρακτικών διαφόρων θρησκειών, όπως ο Χριστιανισμός, ο Βουδισμός, ο Ινδουισμός και ο Μωαμεθανισμός. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί η περιπέτεια των αδελφών Πόλο, Γενοβέζων εμπόρων, που κατέληξαν τον 13ο αιώνα στην αυλή του Μογγόλου αυτοκράτορα της Κίνας, Κουμπλάι Χαν. Στην εποχή μας και κύρια μετά το 2013, η ανερχόμενη οικονομική δύναμη της Κίνας, ονομάζοντας μεταφορικά σαν «Δρόμο του Μεταξιού» τις γεωπολιτικές της βλέψεις, εξαπλώνεται προς την Δύση, βάσει ενός σχεδίου οικονομικής επέκτασης. Χρησιμοποιώντας τα κεφάλαια του τραπεζιτικού της συστήματος, ιδρύει έργα υποδομής σε μια πληθώρα κρατών της Ευρώπης, της Αφρικής και της Ασίας, πλημμυρίζει τις αγορές των χωρών αυτών με δικά της βιομηχανικά προϊόντα και συγχρόνως εξαγοράζει επιχειρήσεις στα κράτη στόχους, πολλές από τις οποίες κατέχουν επιτεύξεις υψηλής τεχνολογίας. Οι γεωστρατηγικές βλέψεις του οικονομικού γίγαντα της Ανατολής, έχουν ανησυχήσει τις αντίπαλες γεωστρατηγικές δυνάμεις και κύρια τις Η.Π.Α, που τον τελευταίο καιρό προσπαθεί να περιορίσει αυτή τη ραγδαία εξάπλωση με περιοριστικούς όρους στην εισαγωγή των αγαθών και των επενδύσεων που προέρχονται από την Κίνα.