Η ανάπτυξη της μεταφορικής ικανότητας σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας

Abstract

Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας, διερευνάται η ανάπτυξη της μεταφορικής ικανότητας και ειδικότερα της ικανότητας κατανόησης των μεταφορών- ιδιωτισμών, μεταξύ των παιδιών της προσχολικής ηλικίας (μαθητές του νηπιαγωγείου) και των παιδιών της πρώτης σχολικής ηλικίας (μαθητές της πρώτης δημοτικού). Για τον σκοπό αυτό, διατυπώθηκαν δύο υποθέσεις. Στην πρώτη υπόθεση επιχειρήθηκε να διερευνηθεί, εάν τα παιδιά της πρώτης σχολικής ηλικίας διαθέτουν πράγματι πιο ανεπτυγμένη ικανότητα κατανόησης των μεταφορών- ιδιωτισμών. Στη δεύτερη υπόθεση εξετάστηκε η ανάπτυξη της μεταφορικής ικανότητας με βάση το φύλο. Συγκεκριμένα διερευνήθηκε η ισχύς της υπόθεσης, για το εάν τα κορίτσια διαθέτουν πιο ανεπτυγμένη ικανότητα κατανόησης των μεταφορών- ιδιωτισμών σε σχέση με την ικανότητα κατανόησης που εμφανίζουν τα αγόρια της ίδιας ηλικιακής ομάδας, αλλά και η σχέση της μεταφορικής ικανότητας μεταξύ των παιδιών του ίδιου φύλου και διαφορετικής ηλικιακής ομάδας. Για τη διερεύνηση των υποθέσεων, διενεργήθηκε ένα ειδικά σχεδιασμένο για τον σκοπό αυτό πείραμα, αποτελούμενο από κείμενα, με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. Τα δεδομένα συγκεντρώθηκαν έπειτα από την επιτόπια αφήγηση των κειμένων από τους αφηγητές στα παιδιά. Αφού εξήχθησαν τα αποτελέσματα και έγινε η στατιστική τους ανάλυση, στη συνέχεια διενεργήθηκε συζήτηση, στην οποία έγινε αντιπαραβολή των αποτελεσμάτων με τα πορίσματα αντίστοιχων ερευνών της διεθνούς βιβλιογραφίας. Όπως διαπιστώθηκε από τη συζήτηση των αποτελεσμάτων, επιβεβαιώθηκε ο ισχυρισμός της πρώτης υπόθεσης, αφού τα παιδιά της πρώτης σχολικής ηλικίας, πράγματι εμφάνισαν πιο ανεπτυγμένη μεταφορική ικανότητα σε σχέση με τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας, που σχετίζεται όμως με την κατανόηση των ιδιωτισμών και όχι των μεταφορών. Συμπεράναμε πως αυτή η διαφορά οφείλεται στο γεγονός, ότι τα παιδιά της πρώτης σχολικής ηλικίας διαθέτουν πιο ανεπτυγμένη μεταγλωσσική ικανότητα και επιπλέον, ως ηλικιακά μεγαλύτερα, έχουν εκτεθεί σε περισσότερες ιδιωτισμικές σημασίες από ότι τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας. Η δεύτερη υπόθεση δεν επιβεβαιώθηκε, επειδή δεν διαπιστώθηκαν σημαντικές διαφορές στην ανάπτυξη της μεταφορικής ικανότητας των δύο φύλων. Το μικρό αλλά όχι ουσιαστικό πλεονέκτημα των κοριτσιών στην κατανόηση των ιδιωτισμών, δεν αποδόθηκε σε βιολογικούς παράγοντες, αλλά σε ορισμένα κοινωνικά στερεότυπα, εξαιτίας των οποίων, τα κορίτσια εκτίθενται περισσότερο στις ιδιωτισμικές σημασίες σε σχέση με τα αγόρια.

In the context of this MA thesis, the development of metaphorical competence and more specifically metaphor- idioms comprehension competence, are examined among pre- schoolers (nursery school pupils) and first graders (pupils of the first grade of elementary school). Two cases were formulated for this purpose. In the first case, it was attempted to consider whether first graders actually have a developed metaphors-idioms comprehension competence. In the second case, the development of metaphorical competence was examined based on gender. In particular, the validity of the case as to whether girls have a better metaphor- idiom comprehension competence in comparison with comprehension competence that boys of the same age group show, as well as the relation of metaphorical competence among children of the same gender but of different age group, have been examined. In order for these cases to be examined, a specially designed for this purpose experiment which consisted of texts and multiple-choice questions, was conducted. The data was collected, following the on the spot storytelling (to the children). After the results and their statistical analysis were extracted, a discussion was carried out, during which, the results (of the experiment) were compared to the findings of the corresponding research in the area of international literature. As ascertained, in the discussion concerning the results, the first case assertion was confirmed, as first graders, indeed, had a more developed metaphorical competence compared to pre- schoolers, though concerning idiom comprehension– not metaphor comprehension. As concluded, this difference occurred due to the fact that first graders have a more developed metalinguistic competence and in addition, being older, they have been exposed to more idiom meanings that the preschoolers have. The second case was not confirmed as no significant differences within the development of metaphorical competence were found, between the two genders. The small, though not essential advantage which girls had in idiom comprehension, was not attributed to biological factors, but to specific social stereotypes, due to which, girls are more exposed to idiom meanings than boys.