Επισκόπηση αρχαιοαστρονομικών μετρήσεων στον ελλαδικό χώρο: καταλογοποίηση και κριτική διερεύνηση

Abstract

Αντικειμενικός στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας, είναι η ανάδειξη της αρχαιοαστρονομίας στον Ελλαδικό χώρο. Μέσα από την υπογράμμιση της επιστημονικής υπόστασης και χρησιμότητας της αρχαιοαστρονομίας και της επεξήγησης της σημασίας της αστρονομίας για τους αρχαίους Έλληνες και της σύνδεσής της με τις επιστήμες τους (φιλοσοφία, μαθηματικά, γεωδαισία, χρονομετρία, ναυσιπλοΐα), γίνεται κατανοητή η ύπαρξη πληθώρας σημείων αρχαιοαστρονομικού ενδιαφέροντος στην Ελλάδα. Στη συνέχεια αναλύονται εργαλεία, φαινόμενα και έννοιες απαραίτητα για την αρχαιοαστρονομική μελέτη, καθώς και μερικά από τα σημαντικότερα λογισμικά αστρονομικής χρήσης. Έπειτα προς επιβεβαίωση των δύο προηγούμενων κεφαλαίων, παρουσιάζεται μια σύγχρονη αρχαιοεπιστημονική μελέτη, πάνω στο έργο «De facie in orbe lunae» του Πλουτάρχου, από το οποίο με την βοήθεια της διεπιστημονικότητας, αντλούμε σημαντικά νέα στοιχεία που οδηγούν με τη σειρά τους σε καινούργια συμπεράσματα και υποθέσεις. Στο επόμενο κεφάλαιο, γίνεται στοχευμένη αναφορά σε συγκεκριμένα σημεία αρχαιοαστρονομικού ενδιαφέροντος στον Ελλαδικό χώρο και εκτενέστερη αναφορά και ανάλυση στον ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, ένα μνημείο σπουδαίας αστρονομικής και θρησκευτικής σημασίας, κατά την αρχαιότητα. Στο τελευταίο κεφάλαιο, γίνεται μια προσπάθεια ανακάλυψης κοινών σημείων των πυραμίδων της Αργολίδας και του συμπλέγματος της Γκίζας, σχετικά με τον κοινό προσανατολισμό τους προς τη ζώνη του Ωρίωνα και την πιθανή μυθολογική και θρησκευτική αιτία πίσω από αυτόν. Καταλήγοντας επισημαίνεται η σημασία της επιστήμης της αρχαιοαστρονομίας, η μελλοντική της σπουδαιότητα και προοπτική, καθώς και ο ρόλος του αρχαιολόγου σχετικά με την εδραίωσή της, ως αναγκαία πρακτική. Υπογραμμίζονται επίσης, συμπεράσματα που προέκυψαν, από τις αναλύσεις των δεδομένων και των πληροφοριών που παρουσιάστηκαν, σχετικά με την βαρύτητα της αστρονομίας για τους Έλληνες και την αρχαιοαστρονομία στον Ελλαδικό χώρο.

Αντικειμενικός στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας, είναι η ανάδειξη της αρχαιοαστρονομίας στον Ελλαδικό χώρο. Μέσα από την υπογράμμιση της επιστημονικής υπόστασης και χρησιμότητας της αρχαιοαστρονομίας και της επεξήγησης της σημασίας της αστρονομίας για τους αρχαίους Έλληνες και της σύνδεσής της με τις επιστήμες τους (φιλοσοφία, μαθηματικά, γεωδαισία, χρονομετρία, ναυσιπλοΐα), γίνεται κατανοητή η ύπαρξη πληθώρας σημείων αρχαιοαστρονομικού ενδιαφέροντος στην Ελλάδα. Στη συνέχεια αναλύονται εργαλεία, φαινόμενα και έννοιες απαραίτητα για την αρχαιοαστρονομική μελέτη, καθώς και μερικά από τα σημαντικότερα λογισμικά αστρονομικής χρήσης. Έπειτα προς επιβεβαίωση των δύο προηγούμενων κεφαλαίων, παρουσιάζεται μια σύγχρονη αρχαιοεπιστημονική μελέτη, πάνω στο έργο «De facie in orbe lunae» του Πλουτάρχου, από το οποίο με την βοήθεια της διεπιστημονικότητας, αντλούμε σημαντικά νέα στοιχεία που οδηγούν με τη σειρά τους σε καινούργια συμπεράσματα και υποθέσεις. Στο επόμενο κεφάλαιο, γίνεται στοχευμένη αναφορά σε συγκεκριμένα σημεία αρχαιοαστρονομικού ενδιαφέροντος στον Ελλαδικό χώρο και εκτενέστερη αναφορά και ανάλυση στον ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, ένα μνημείο σπουδαίας αστρονομικής και θρησκευτικής σημασίας, κατά την αρχαιότητα. Στο τελευταίο κεφάλαιο, γίνεται μια προσπάθεια ανακάλυψης κοινών σημείων των πυραμίδων της Αργολίδας και του συμπλέγματος της Γκίζας, σχετικά με τον κοινό προσανατολισμό τους προς τη ζώνη του Ωρίωνα και την πιθανή μυθολογική και θρησκευτική αιτία πίσω από αυτόν. Καταλήγοντας επισημαίνεται η σημασία της επιστήμης της αρχαιοαστρονομίας, η μελλοντική της σπουδαιότητα και προοπτική, καθώς και ο ρόλος του αρχαιολόγου σχετικά με την εδραίωσή της, ως αναγκαία πρακτική. Υπογραμμίζονται επίσης, συμπεράσματα που προέκυψαν, από τις αναλύσεις των δεδομένων και των πληροφοριών που παρουσιάστηκαν, σχετικά με την βαρύτητα της αστρονομίας για τους Έλληνες και την αρχαιοαστρονομία στον Ελλαδικό χώρο.