Οικογενειακή θρησκευτικότητα και ο ρόλος της στη διαμόρφωση αντιλήψεων των μαθητών του δημοτικού σχολείου για το μάθημα της θρησκευτικής αγωγής

Abstract

Η παρούσα εργασία επιχειρεί να μελετήσει και να ερευνήσει τη φύση της θρησκείας ως μία ευρύτερη έννοια, και το ρόλο που αυτή έχει μέσα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Στόχος της παρούσας εργασίας είναι να οριστεί η «θρησκευτική ουδετερότητα» και να μελετηθεί κατά πόσο αυτή μπορεί να εφαρμοστεί στην πραγματικότητα της σύγχρονης Ελλάδας. Διεγείρεται, ταυτοχρόνως, το ερώτημα εάν η θρησκευτική ουδετερότητα, σε μία χώρα με τόσους θρησκευόμενους πολίτες, είναι κάτι εφικτό, ή και αναγκαίο εν τέλει. Το υπόλοιπο τμήμα της παρούσης εργασίας πραγματεύεται τη διδασκαλία του μαθήματος των θρησκευτικών στα ελληνικά σχολεία, και πιο συγκεκριμένα στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Γίνεται μία συνοπτική επισκόπηση του μαθήματος και παρατίθενται οι σκοποί και το περιεχόμενο του θρησκευτικού μαθήματος. Κατόπιν, ακολουθεί μία συζήτηση σχετικά με την επικρατούσα διαμάχη μεταξύ εκπαιδευτικών, γονέων και αρμόδιων αρχών σχετικά με την αναγκαιότητα ύπαρξης τους θρησκευτικού μαθήματος στα ελληνικά σχολεία, και κατά πόσο αυτό μπορεί να επηρεάσει και να διαμορφώσει την αντίληψη και τα θρησκευτικά πιστεύω των νεαρών μαθητών στην πορεία της ζωής τους. Το θεωρητικό κομμάτι της εργασίας ολοκληρώνεται με μία σύγκριση των σχολικών εγχειριδίων του μαθήματος των θρησκευτικών του 1993 και του 2006 στα δημοτικά σχολεία, για να τεθεί κατόπιν το ερώτημα, κατά πόσο το μάθημα των θρησκευτικών στοχεύει στη διδασκαλία των μαθητών των διαφόρων θρησκευμάτων που υπάρχουν ανά τον κόσμο, ή αποσκοπεί σχεδόν αποκλειστικά στη χριστιανική επιμόρφωση, αμελώντας να μελετήσει και να εμβαθύνει και σε θρησκευτικές κουλτούρες, εκτός της ελληνική πραγματικότητας. Η εργασία ολοκληρώνεται με την παρουσίαση της μεθοδολογίας που ακολουθήθηκε για το ερευνητικό σκέλος, καθώς και των αποτελεσμάτων που η εν λόγω έρευνα απέφερε.

This work attempts to study and explore the nature of religion as a broader meaning, and its role within the Greek educational system. Initially, an attempt is made to give a definition of religion, as there are various definitions that have been formulated from time to time by persons from different fields, not only the field of theology. A record of the categorization of religious doctrines globally and the listing of charts and maps that portray the various religious realities in today's world is being given. There is also a brief overview of the world's most important religions, such as Christianity, Islam, Judaism, Hinduism and Buddhism. The next chapter aims to define "religious neutrality" and to consider whether this can be applied to the reality of modern Greece. At the same time, the question arises whether religious neutrality, in a country with so many religious citizens, is something that is feasible or, ultimately, necessary. The remainder of this paper discusses the teaching of religious lessons in Greek schools, and more specifically in primary education. There is a brief overview of the lesson and the aims and content of that kind of lesson. Then, there is a debate about the prevailing conflict between teachers, parents and competent authorities about the necessity of religious education in Greek schools, and whether this can influence and shape the perception and religious beliefs of young learners along the way of their lives. There is also a reference to the change of school books in 2006 in Greece, and the reasons that have led to this occurance. The theoretical part of the thesis concludes with a comparison of the school manuals of the religious classes of 1993 and 2006 in elementary schools, in order to ask the question of whether the religious lesson aims at teaching the students of most of the different religions that exist or almost exclusively at teaching the Christian religion, neglecting to study and deepen in religious cultures other than Christian Orthodox. The work is completed by presenting the methodology followed for the research part, as well as the results obtained by the research.