Κοινά και νεοεισερχόμενοι: χαρτογραφικές αναπαραστάσεις στη Μυτιλήνη: επανα/ανακαλύπτοντας την πόλη μέσα από χωρικούς μετασχηματισμούς: αναδυόμενες πράξεις "commoning" μέσω της αυτόνομης μετανάστευσης

Abstract

Σε αυτήν την έρευνα γίνεται προσπάθεια σύνδεσης της έννοιας του “κοινώς πράττειν” (commoning) με τις πρακτικές των νεοεισερχόμενων (προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές) στη Μυτιλήνη, κατά το χρονικό διάστημα 2015-2016. Εστιάζοντας σε ανοιχτούς - δημόσιους χώρους και ανοιχτές δομές στον ιστό της πόλης, παρατηρούνται οι συλλογικές πρακτικές που συνδιαμορφώνονται και αναπαρίστανται στον χώρο. Νεοεισερχόμενοι ορίζονται οι πρόσφυγες και μετανάστες που κατέφθασαν μαζικά, κυρίως, το καλοκαίρι του 2015, κι έπειτα. Ωστόσο, αυτή ομάδα αλληλεπιδρά με ντόπιους κατοίκους και μη, με αλληλέγγυους, οι οποίοι συμβιώνουν στη δημόσια σφαίρα. Ερευνούμε, εάν οι νεοεισερχόμενοι τελικά, δημιουργούν κοινούς χώρους, δημιουργούν κοινά περάσματα. Σύμφωνα με την υπόθεση, θα μπορούσαμε να ορίσουμε αυτήν την κοινότητα που γεννιέται στα δίκτυα αλληλεγγύης, ως την κοινότητα αυτών που παράγουν τα κοινά, ως “commoners”. Οι νεοεισερχόμενοι, είτε πρόκειται για μετανάστες και πρόσφυγες, ή για αλληλέγγυους, συμπράττοντας συνδιαμορφώνουν κοινότητες όπου μοιράζονται αγαθά, εμπειρίες, γνώσεις, κουλτούρα, σκέψεις, συναισθήματα, πέρα από εμπορευματικούς όρους. Σε κοινό χώρο (common space) παράγουν πρακτικές κοινών (acts of commons), εδαφικοποιώντας το μοίρασμα και τις διαδικασίες ανοίγματος όπως έχει περιγράψει ο Σταυρίδης (2016). Στον αντίποδα της παραπάνω διαδικασίας, υπάρχουν οι φορείς και οι θεσμοί που μοιράζονται τις νόρμες και τις πρακτικές του καπιταλισμού εγκαθιδρύοντας την “αποκοινωνικοποίηση των κοινών” (“desocialization of the common”) (Hardt and Negri, 2009). Στα χέρια της ανώτατης τάξης και του κεφαλαίου, τα κοινά αγαθά ιδιωτικοποιούνται ή κρατικοποιούνται. Αυτό εμπεριέχει την εκμετάλλευση των κοινών αγαθών από το κεφάλαιο, αλλά και την έννοια των περιφράξεων (enclosures) (Midnight Notes Collective, 1990) και η λεγόμενη μόνιμη πρωταρχική συσσώρευση (Harvey, 2003). Θα γίνει προσπάθεια σύνδεσης του πλήθους (multitude) (Hardt και Negri, 2009) με τους νεοεισερχόμενους και μέσα από την πάλη της αυτόνομης μετανάστευσης, επαναπροσδιορίζονται οι κοινότητες σε κίνηση (Σταυρίδης, 2016) και οι χώροι όπου εδαφικοποιούνται οι πράξεις δικτύωσης του commoning. Μπορούν οι πράξεις αλληλεγγύης (acts of solidarity) να εξελιχθούν σε πράξεις διαμάχης και διεκδίκησης (“acts of demonstration”) (Walters, 2008), μέσω της διαδικασίας των κοινών; Μπορούν να αναδειχθούν νέοι χώροι συνάφειας και κοινότητας; Κρίνουμε πως, διαμέσω των παραπάνω, πράξεις κοινώς πράττειν (acts of commoning) εδαφικοποιούνται καθημερινά και αποεδαφικοποιούνται ταυτόχρονα, επανερχόμενες με νέες δυναμικές και προεκτάσεις, και με χαρά, μας χειραφετούν.