Διερεύνηση μεθόδων γεωπληροφορικής στην διαχειριστική μοντελοποίηση ΑΕΚΚ (Απόβλητων Εκσκαφών Κατεδαφίσεων Κατασκευών) μετά από καταστροφικό σεισμό, η περίπτωση της Βρίσας Λέσβου

Abstract

Ο καταστροφικός σεισμός της 12ης Ιουνίου του 2017 κατέστρεψε ένα σημαντικό τμήμα του Παραδοσιακού Οικισμού της Βρισάς στη Λέσβο. Είναι γεγονός ότι σημαντικό ποσοστό από το κτιριακό απόθεμα του οικισμού κατέγραψε αυξημένο βαθμό τρωτότητας απέναντι στο σεισμό και αυτό οφείλεται τόσο σε κατασκευαστικές αστοχίες όσο και σε αυθαίρετες επεμβάσεις στο κέλυφος των κτιρίων κατά το πέρασμα των χρόνων. Τα ΑΕΚΚ (Απόβλητα Εκσκαφών Κατεδαφίσεων Καταστροφών) συμβάλουν στις χώρες της ΕΕ, με 859 εκατομμύρια τόνους (32,9%) Απόβλητα. Από αυτά το 97% ανήκουν στον κατασκευαστικό τομέα και αποτελούνται από υλικά, όπως σκυρόδεμα, σίδηρο, τούβλα, γύψο, ξύλο, γυαλί, μέταλλα, πλαστικά, αμίαντο και χώμα, υλικά που μπορούν να ανακυκλωθούν συμβάλλοντας τόσο στην οικονομία όσο και στην προστασία του περιβάλλοντος. Στην Ελλάδα η ποσότητα των αποβλήτων που παράγονται από τις διάφορες οικοδομικές εργασίες (κατασκευές και κατεδαφίσεις) εκτιμώνται σε 6-7 εκατ. τόνους ετησίως. Σκοπός μας ήταν το να ανιχνεύσουμε τη σχέση μεταξύ επιφάνειας κτιριακού αποθέματος και παραγόμενου όγκου ΑΕΚΚ με τη βοήθεια των GIS, ώστε σε ανάλογο καταστροφικό γεγονός σε παραδοσιακό οικισμό να μπορούμε σε μικρό χρόνο να έχουμε τον όγκο και το βάρος των ΑΕΚΚ. Η καταγραφή και η κατηγοριοποίηση του κτιριακού αποθέματος σε ορισμένη περιοχή του οικισμού έγινε, προκειμένου να υπολογίσουμε τον όγκο και το βάρος των παραγόμενων αποβλήτων από τις κατεδαφίσεις εξαιτίας του σεισμικού συμβάντος. Συνολικά καταγράψαμε 8.864,85 μ² δομημένης επιφάνειας με συνολικό όγκο κτιριακού αποθέματος 29.050,54 μ³ στα 18.049,00 μ² της περιοχής μελέτης. Οι κατηγοριοποιήσεις έγιναν σύμφωνα με το κέλυφος του κτιρίου και τα δευτερεύοντα δομικά υλικά και στοιχεία. Ο φέροντας οργανισμός, η τοιχοποιία, η επικάλυψη και τα δάπεδα του κτιρίου, τα ανοίγματα και η εσωτερική διαρρύθμιση, η βλάβη και η χρήση του κτιρίου ήταν τα κύρια στοιχεία που συλλέχθηκαν από το πεδίο. Η αποτίμηση των αποβλήτων έγινε σύμφωνα με τον κατάλογο των ΑΕΚΚ έτσι όπως αυτά ορίζονται από το νομικό ευρωπαϊκό πλαίσιο, ενώ επιπλέον καταγράψαμε προσεγγιστικά την οικοσκευή και τις εγκαταστάσεις δικτύων ύδρευσης-αποχέτευσης και ηλεκτρισμού. Το συνολικό βάρος των ΑΕΚΚ του κτιριακού αποθέματος είναι στους 29.754,58 t και αυτό κατανεμήθηκε ανα κωδικό ΑΕΚΚ και σύμφωνα με τις κατηγοριοποιήσεις των κτιρίων. Με τη βοήθεια των GIS επεξεργαστήκαμε τα αποτελέσματα του πεδίου. Η συμβολή των GIS μπορεί να είναι καταλυτική στην λήψη ορθών αποφάσεων της διοίκησης προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες αποκατάστασης μετά από ένα καταστροφικό γεγονός και να οδηγηθούμε στην αύξηση του ποσοστού αξιοποίησης των ΑΕΚΚ.

The earthquake of June 12, 2017 destroyed an important part of the traditional settlement of Vrysa in Lesvos. A significant portion of the settlement’s buildings proved vulnerable due to the lack of structural integrity and the unauthorized intervention in the building envelops over the years. At the same time, the total annual Excavation, Construction & Demolition Waste (ECDW) in the countries of the EU is 859 million tons (32.9% of the total waste). 97% of this amount is related to the building construction sector and consists of materials such as concrete, iron, bricks, plaster, wood, glass, metal, plastic, asbestos and soil. Such recyclable materials are capable of contributing to the economy and the environmental protection. In Greece, the estimated amount of waste which is produced during the processes of various building works (construction and demolition) is between six to seven million tons per annum. Our aim was to correlate the surface of the building stock to the volume of the ECDW in the settlement with the help of GIS so as to be able to calculate, within a narrow time frame, the volume and the weight of the ECDW in similar cases of future destructive events in traditional settlements. The building stock in a defined area of the settlement was classified in order to calculate the volume and the weight of the waste which was generated by the demolitions due to the seismic event. We recorded data from a built-up area with surface of 8,864.85 m2 (out of 18,079.00 m2) which corresponded to a total volume of 29,050.54 m3 of building stock. The classification was made in accordance with the building envelops and the secondary construction materials and elements. Bearing structure, masonry, cladding, flooring, building openings and the interior layout, building damage and their use were the key elements selected for our field study. The waste was classified according to the ECDW legal framework and directives as defined by the EU. We also estimated the household effects, the electrical, water and sewer infrastructures of the area. The total ECDW of building stock weighted 29,754.58 tons; this was further analyzed in different codes according to the building categorizations. With the help of GIS, we processed the field results. The contribution of GIS can be beneficial in making sound management decisions so as to speed up the recovery procedures after a catastrophic event and to increase the rate of utilization of the ECDW.