Γεωφυσική διασκόπηση στην αρχαιολογική θέση Βεγόρα, Φλώρινας

Abstract

Η αρχαιολογία αποτελεί μία επιστήμη που ως μια από τις κύριες μεθόδους εντοπισμού νέων στοιχείων είναι η ανασκαφική διαδικασία σε εντοπισμένες ή μη αρχαιολογικές θέσεις. Η φύση όμως της ανασκαφικής διαδικασίας είναι καταστροφική καθώς καμία αρχαιολογική σκαπάνη δεν μπορεί να ανιχνεύσει τι υπάρχει κάτω από το έδαφος. Σε αυτό το σημείο εισέρχεται η επιστήμη της αρχαιομετρίας και ιδιαίτερα της γεωφυσικής έρευνας. Η γεωφυσική έρευνα είναι η επιστήμη εκείνη που μετρώντας με ειδικά όργανα διάφορες παραμέτρους και ιδιότητες των γεωλογικών στρωμάτων μπορεί να εντοπίσει τι μπορεί να βρίσκεται κάτω από το έδαφος μια περιοχής. Η γεωφυσική έρευνα ως πεδίο εφαρμογής βρήκε αρχικά τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα, υποδεικνύοντας στους κατασκευαστές τα εδάφη που ήταν πιο ασφαλή για την δημιουργία των εγκαταστάσεων ή των υποδομών. Σταδιακά όμως έγινε εφαρμογή της και σε άλλους τομείς όπως αυτόν της αρχαιολογικής επιστήμης. Η γεωφυσική έρευνα με όλες τις μεθόδους της αποτελεί πλέον ένα εργαλείο στα χέρια των αρχαιολόγων καθώς μπορεί να υποδείξει με σχετική ακρίβεια που βρίσκονται οι αρχαιολογικές δομές και σε τι βάθος, παράγοντας γεωφυσικές εικόνες – χάρτες του υπεδάφους. Με την ερμηνεία των αποτελεσμάτων οι αρχαιολόγοι μπορούν να επικεντρώσουν την ανασκαφική τους έρευνα σε συγκεκριμένα σημεία ενός αρχαιολογικού χώρου, περιορίζοντας με αυτό τον τρόπο το μεγάλο οικονομικό κόστος για μια ανασκαφή στα τυφλά. Η παρούσα εργασία αφορά την διεξαγωγή γεωφυσικής έρευνας στον αρχαιολογικό χώρο «Τσαΐρια της Εκκλησίας» που βρίσκεται στην Βεγόρα, Φλώρινας. Η εργασία αναλύει όλα τα αρχαιολογικά, ιστορικά, γεωλογικά και γεωμορφολογικά δεδομένα της υπό διερεύνηση περιοχής και μετά την πραγματοποίηση της έρευνας καταλήγει σε κάποια πρωταρχικά συμπεράσματα, που ίσως στο μέλλον αποδειχτούν χρήσιμα για μια πιο στοχευμένη ανασκαφή του αρχαιολογικού χώρου.

Archaeology is a fascinating science but to discover a new archaeological site, archaeologists must execute large or small excavation projects. But the negative aspect of the excavation procedure is that is a destructive procedure that must be well documented. At this point new technologies and applied sciences such as archaeometry and especially geophysical research can help archaeologists be more precise at their procedures in excavation. Geophysical research is the science that, by measuring with specific instruments various parameters and properties of the geological layers can identify what may be beneath the territory of a region. Geophysical research as a field of application was first been applied at the major construction projects, indicating to the builders the soils that were safer for the establishment of facilities or infrastructure. Gradually, it has also been applied to other areas such as archaeological science. Geophysical research with all its methods is now a tool in the hands of archaeologists as it can indicate with relative precision the archaeological structures and its depth by generating geophysical images - maps of the subsoil. By interpreting the results, archaeologists can focus their excavations on specific sites in an archaeological site, thereby limiting the large financial cost of a blind excavation. The present paper deals with conducting a geophysical research at the archaeological site "Tsairia of ecclesia" located in Vegora, Amyntaio, Florina. This paper analyzes all the archaeological, historical, geological and geomorphological data of the under-investigation area and after the research results, it leads to some preliminary conclusions that may prove useful in the future for a more targeted excavation of the archaeological site.