Η βιογεωγραφία της παραλλακτικότητας μεγέθους των άγριων μελισσών στο αρχιπέλαγος του Αιγαίου

Abstract

Το Αιγαίο Αρχιπέλαγος αποτελεί την πλουσιότερη και πιο εμβληματική υποπεριοχή της Μεσογείου (Blondel et al. 2010). Η διαμόρφωση της σύγχρονης γεωμορφολογίας του είναι αποτέλεσμα των διαφορετικών, ακόμη σε εξέλιξη, γεωλογικών γεγονότων, τα οποία σε συνδυασμό με τις κλιματικές αλλαγές, έχουν οδηγήσει την ξηρά σε ανύψωση, πλημμύρισμα, διαχωρισμό και ένταξη, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ψηλών βουνών, οροσειρών, και πολυάριθμων νησιών και νησίδων (Lymberakis et al. 2010). Το Αρχιπέλαγος αποτελεί επίσης μια από τις περιοχές hotspot στον κόσμο για επικονιαστές, και για τις μέλισσες και τις συρφίδες (Potts et al. 2006, Vujic et al. 2007, 2012, 2013, Nielsen et al. 2011, Radenkovic et al. 2011), αλλά είναι πιθανότατα η μοναδική χώρα στην Ευρώπη, όπου οι μέλισσες και οι άλλοι επικονιαστές δεν έχουν καταγραφεί εκτενώς (Nabhan & Buchmann 1997, Matheson et al. 1996, Michener 2000). Η σημασία της επικονίαση από τις άγριες μέλισσες στα μεσογειακά οικοσυστήματα είναι πολύ μεγάλη και αυτό φαίνεται και από την κατάταξη της μεσογειακής λεκάνης σε ένα από τα παγκόσμια «θερμά σημεία» βιοποικιλότητας (biodiversity “hotspots”) (Myers 1990). Στην παρούσα μελέτη διερευνήθηκε η παραλλακτικότητα του μεγέθους των άγριων μελισσών των νησιών του Αιγαίου σε σχέση με την έκταση του νησιού προέλευσης. Για την επίτευξη του στόχου της έρευνας, πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις του μεγέθους σώματος των άγριων μελισσών, που συλλέχθηκαν σε συστηματικές δειγματοληψίες από το 2004 έως και σήμερα. Από τις δειγματοληψίες αυτές επελέγησαν να μελετηθούν μόνο τα είδη που υπήρχαν σε τουλάχιστον δύο νησιά, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα σύγκρισης των μετρήσεων. Από το κάθε είδος επιλέχθηκαν πέντε θυληκά άτομα για κάθε νησί και οι τελικές μετρήσεις καταχωρήθηκαν σε μια βάση δεδομένων για γίνει η επεξεργασία με το στατιστικό πακέτο R. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχει σχέση μεταξύ έκτασης του νησιού και του σωματικού μεγέθους των άγριων μελισσών. Τα διαγράμματα που βγήκαν από την επεξεργασία των δεδομένων, μας δείχνουν όσο πιο μικρά είναι τα νησιά τόσο πιο μικρά εμφανίζονται τα είδη, άρα καταλήγουμε ότι υπάρχει τάση νανισμός.