Ο ενεργός παγκόσμιος πολίτης στην εκπαίδευση σε ένα αειφορικό αξιακό πλαίσιο

Abstract

Η παγκόσμια κοινότητα βρίσκεται στη μέση μιας παγκόσμιας κρίσης, όχι μόνο της φυσικής, αλλά και της πνευματικής επιβίωσης του ανθρώπινου είδους, δηλαδή της κατανόησης αυτού που είμαστε και του πώς θα έπρεπε να σχετιζόμαστε με τον κόσμο γύρω μας. Πρόκειται για μια κρίση του τρόπου που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω μας. Η εκπαίδευση η οποία είναι προσανατολισμένη στις αξίες της αειφορίας μπορεί να καλύψει την ανάγκη της κοινωνίας να αλλάξει οπτική γωνία για τη ζωή, μέσα από μια νέα εκπαιδευτική διαδικασία που θα οδηγήσει στην αλλαγή. Η παρούσα εργασία αφορά στην αναζήτηση ενός κοινού αξιακού πλαισίου μεταξύ αειφορίας και παγκόσμιου πολίτη, το οποίο θα μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την εκπαίδευση του/της ενεργού παγκόσμιου πολίτη. Στη συνέχεια, προτείνεται ένα εκπαιδευτικό σχέδιο εργασίας (project) σχεδιασμένο με βάση το κοινό αξιακό πλαίσιο το οποίο έχει προκύψει, προσανατολισμένο στη διδασκαλία του «γιατί» συμβαίνουν τα πράγματα όπως συμβαίνουν, σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, με σκοπό τη διαμόρφωση ενός τύπου πολίτη με οικολογική και δημοκρατική συνείδηση. Ωστόσο, η εκπαίδευση αξιών με σκοπό τη δημιουργία ενός νέου περιβαλλοντικού ήθους αποτελεί μια διαδικασία που διαμορφώνεται σε όλη τη διάρκεια ζωής του ανθρώπου, χωρίς εγγυήσεις για το αποτέλεσμα, εφόσον ο τρόπος με τον οποίο γίνεται κατανοητή η έννοια της ανάπτυξης και της αειφορίας, ποικίλει. «Απαιτείται και μια αλλαγή στην κοινωνική οργάνωση και στον τρόπο σκέψης των ανθρώπων γι να αρχίσει η μακροχρόνια διαδικασία της συμφιλίωσης με τη φύση» (Παπαδημητρίου, 1999:195).

The global community is in the midst of a universal crisis regarding the physical, as well as the intellectual survival of humankind; the understanding of what we are and of how we should be associated with the world around us, that is. It is a crisis regarding the way we understand the world that surrounds us. An education that is geared towards the values of sustainability can bring about a much-needed shift in society’s view of life, through a new educational process that will lead to change. The present dissertation concerns the pursuit of a value framework –common between sustainability and global citizenship– which could underlie the education of the active global citizen. Subsequently, an educational project will be proposed; a project designed in accordance with the aforementioned common value structure, geared towards the instruction of “why” things happen the way they do on a local, national and global level, in order to shape a type of citizen with an ecological and democratic conscience. However, the teaching of values with the intention of creating new environmental ethics constitutes a process that takes shape throughout a person’s lifetime, with no guaranteed result, since the comprehension of the concepts of evolution and sustainability can be achieved by a variety of methods. “A change in societal construction and man’s manner of thinking is essential for the long-term process of reconciliation with nature to begin” (Papadimitriou, 1999:195).