Διγλωσσία στη διδασκαλία της ξένης γλώσσας στο γυμνάσιο: σχεδιασμός, εφαρμογή και αξιολόγηση curriculum στην εκπαιδευτική πράξη

Abstract

Η έρευνα μας εστιάζει στη βελτιστοποίηση των γλωσσικών επιδόσεων στο πεδίο των ικανοτήτων κατανόησης και παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου, προφορικής και γραπτής διαμεσολάβησης, μέσα από το σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση ενός διγλωσσικά διαμορφωμένου προγράμματος διδασκαλίας ξένης γλώσσας στο γυμνάσιο. Στη βασική μας υπόθεση υποστηρίξαμε ότι οι διγλωσσικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία ξένης γλώσσας μπορούν να συμβάλλουν θετικά στην ανάπτυξη των ανωτέρω γλωσσικών ικανοτήτων. Μέσα από μια ερευνητική ακολουθία που διήρκησε δύο σχολικά έτη με τη συμμετοχή τριών σχολείων στην Ελλάδα και στο Βέλγιο, γλώσσα-στόχο τη γαλλική και γλώσσα ελέγχου την αγγλική, εφαρμόσαμε ένα μικτό μεθοδολογικό μοντέλο εκπαιδευτικής έρευνας δράσης με εργαλεία σχέδια μαθήματος μη γλωσσικού περιεχομένου, ειδικά διαμορφωμένα γλωσσικά portfolios, ημερολόγια και σημειώσεις. Η ευελιξία στη χρήση μιας νοηματοδοτικής γλωσσικής ρευστότητας στο σύνολο των γλωσσών του μαθητή και της μαθήτριας που ορίζουν ουσιαστικά τους χώρους διαγλωσσικότητας που επιχειρήσαμε να δημιουργήσουμε, στοιχειοθέτησαν τη διγλωσσία ως «γλωσσομάθεια», «γλωσσική δικαιοσύνη», «πρώτη γλώσσα», «φυσικό φαινόμενο» και «γέφυρα». Ο διγλωσσικός προσανατολισμός μιας διδακτικής παρέμβασης γλωσσικής εκμάθησης σε μονογλωσσικά προσανατολισμένα σχολικά περιβάλλοντα όπως αυτά του ελληνικού γυμνασίου συνοψίζει την επιστημονική συνεισφορά του εγχειρήματος σε ερευνητικό επίπεδο. Το πλαίσιο δράσης, τα εργαλεία χρήσης και τα αποτελέσματα που προέκυψαν μπορούν να αξιοποιηθούν και να εξελιχθούν, τόσο σε επίπεδο διδασκαλίας από εκπαιδευτικούς ξένων γλωσσών όσο και ερευνητικά, με την διεύρυνση των διγλωσσικών εφαρμογών στην πρωτοβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση ως προτάσεις περαιτέρω διερεύνησης.

This research focuses on the improvement of language competence in the field of oral and written comprehension, oral and written mediation, through the implementation and the evaluation of a bilingually-designed foreign language curriculum. Our main hypothesis argues that bilingual approaches in foreign language learning can contribute to the development of language skills. We applied a mixed quantitative and qualitative methodological model of educational action research with content and language integrated tools, language portfolios, calendars and notes, involving French as a target language and English as a control language in a two years research sequence with the participation of three schools in Greece and Belgium. Our findings defined bilingualism as "linguistic justice", "first language" "natural phenomenon" and "bridge". Languaging through a meaning-making repertoire that includes linguistic and multimodal features created a translanguaging space that positively promoted language learning, language attitudes and motivation. The bilingual orientation of teaching interventions for language learning in monolingually-oriented school environments such as those of the Greek secondary school junior summarizes the scientific contribution of this thesis. The action frame, the research tools and the results obtained may all be used and expanded by foreign language teachers and researchers by broadening the bilingual applications in the primary and higher education as further research proposals.