Η κοινωνία και η οικονομία της περιοχής του Πόντου από την προελληνική περίοδο μέχρι και τη ρωμαϊκή κυριαρχία

Abstract

Αρχαίοι συγγραφείς και περιηγητές περιήλθαν τα παράλια και την ευρύτερη περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και κατέγραψαν όλα όσα μπορούσαν να αντιληφθούν, δηλαδή τη διάρθρωση της κοινωνίας των ανθρώπων, τον τρόπο ζωής τους, την ιδιοσυγκρασία τους, τη θρησκεία τους κλπ. Εξάλλου, ο Εύξεινος Πόντος είναι μια περιοχή, η οποία κατοικείται από τα πανάρχαια ήδη χρόνια, ενώ ο φυσικός της πλούτος έχει γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης αλλά και διαμάχης, των λαών που κατά καιρούς κατοίκησαν εκεί. Επίσης, είναι μια περιοχή η οποία συνδέθηκε για χιλιάδες χρόνια με το ελληνικό στοιχείο, από τα πρώτα αναγνωριστικά ταξίδια (Αργοναύτες) μέχρι τον βίαιο ξεριζωμό και τη γενοκτονία του κατά τον 20ό αιώνα. Έτσι, εκτιμώ πως είναι απαραίτητο να αναδειχθεί η ιστορική πορεία του ποντιακού ελληνισμού στην περιοχή, αλλά και συνολικά η τακτική και η μεθοδικότητα των ελλήνων αποίκων στην αρχαία εποχή. Στη μελέτη αυτή εξετάζεται καταρχάς η προέλευση της λέξης «Πόντος», η διαχρονική εξέλιξη της έννοιάς της και πώς κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκε από διάφορους συγγραφείς και ιστορικούς. Ακολούθως γίνεται μια περιγραφή της γεωγραφίας και της μορφολογίας του εδάφους, μιας και το φυσικό περιβάλλον είναι καθοριστικής σημασίας για την επιλογή τόπου μόνιμης εγκατάστασης, επιβίωσης και περαιτέρω εξάπλωσης. Τα εισαγωγικά κεφάλαια περατώνονται με διάφορα στοιχεία από το μύθο και τους ήρωες που πέρασαν από την περιοχή. Ακολουθεί μια ιστορική αναδρομή, όπου συνοπτικά αναφέρονται οι διάφοροι λαοί που κατοίκησαν στον Πόντο κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Τέλος, με βάση την ιστορική αναδρομή, γίνεται μια πιο αναλυτική προσέγγιση της κοινωνικής και της οικονομικής ζωής των λαών αυτών, σύμφωνα τα ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία που έχουν μέχρι σήμερα βρεθεί και αξιολογηθεί.