Η πολιτική ενσωμάτωση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής κατά τα έτη 1922-1933

Abstract

Η ενσωμάτωση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής έχει υπάρξει αντικείμενο έρευνας πολλών μελετητών. Η μεταβολή της ταυτότητας των προσφύγων, η προσπάθεια αποκατάσταση τους στη νέα πατρίδα και ενσωμάτωσης τους έχουν απασχολήσει πολλούς ιστορικούς. Η προσαρμογή στο νέο περιβάλλον ήταν δύσκολη καθώς επηρεαζόταν από πλήθος παραγόντων, όπως οι πολιτικές έριδες της περιόδου, η αίσθηση προσωρινότητας που είχε αναπτυχθεί στους πρόσφυγες και η διάκριση με τους γηγενείς. Η προσφυγική ψήφος αποτέλεσε μήλον της έριδος των δυο κυρίαρχων πολιτικών παρατάξεων. Εξασφαλίστηκε αμέσως και διατηρήθηκε στην βενιζελική παράταξη, γεγονός που ενέτεινε τη σύγκρουση με τους αντιβενιζελικούς και συντηρούσε την αντιπαλότητα με τους γηγενείς. Μια νέα διαμορφωμένη για τα ελληνικά δεδομένα πολιτική πρόταση, αυτή της κομμουνιστικής ιδεολογίας επιχείρησε να διαχωρίσει ταξικά τους πρόσφυγες αλλά μάταια, τουλάχιστον αρχικά. Η εργασία αυτή κατέδειξε την πορεία της προσφυγικούς ψήφου κατά την πρώτη δεκαετία παραμονής τους στην Ελλάδα (1922-1932). Χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτής της πορείας ήταν η στήριξη του βενιζελικού κόμματος παρά τις οποίες αντιδράσεις και η καταψήφιση της αντίπαλης παράταξης. Η τάση αυτή μοιάζει να πηγάζει από την περίοδο του εθνικού διχασμού και να διασώζει νέες διχαστικές συνέπειες όπως η διάκριση προσφύγων – γηγενών. Ολοκληρώνοντας, μπορεί να ειπωθεί πως οι πρόσφυγες διερχόμενοι από τις πολιτικές ζυμώσεις της πρώτης δεκαετίας απέκτησαν ανεξάρτητη πολιτική συνείδηση, αφομοιώθηκαν πολιτικά και διαμόρφωσαν την πολιτική ζωή της σύγχρονης Ελλάδας.