H οικονομική δραστηριότητα των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, με έμφαση στη Σμύρνη, την περίοδο πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή

Abstract

Σκοπός της παρούσας μελέτης αποτελεί η ανάδειξη της ξεχωριστής θέσης που κατείχε η ελληνική κοινότητα και ο εν γένει ελληνισμός στη ζωή της πόλης της Σμύρνης, με έμφαση την οικονομική δραστηριότητα. Το αντικείμενο της μελέτης, το οποίο αφορά την οικονομική δραστηριότητα της ελληνικής κοινότητας στη περιοχή της Σμύρνης, προσεγγίζεται μέσα από την ανάλυση του ευρύτερου πλαισίου εντός του οποίου αναπτύχθηκε και άκμασε ο μικρασιατικός ελληνισμός. Για την καλύτερη κατανόηση του αντικειμένου της παρούσας εργασίας, επιχειρήθηκε η προσέγγιση από το γενικό στο ειδικό μέρος, αρχικά με το κριτήριο του χώρου, στον οποίο εντάχθηκαν τα σχετικά οικονομικά δεδομένα. Έτσι, αρχικά έγινε μια προσπάθεια παρουσίασης του ευρύτερου διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος της εποχής, με στόχο την κατανόηση των διαδικασιών οι οποίες συνέδεσαν την οικονομία της Δύσης με αυτή της Ανατολής. Αυτή η προσέγγιση τοποθετεί τη μελέτη με αφετηρία τέσσερις αιώνες πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή, δηλαδή τον 16ο αιώνα, ο οποίος αποκαλούνταν «εποχή των ευρωπαϊκών εξερευνήσεων», την περίοδο δηλαδή κατά την οποία τέθηκαν οι βάσεις των ευρύτερων διαδικασιών εκσυγχρονισμού και εξέλιξης του κυρίαρχου ευρωπαϊκού κόσμου. Στη συνέχεια παρουσιάζεται το περιβάλλον εντός του οποίου αναδύθηκε και κατέρρευσε το οικοδόμημα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, σε μια προσπάθεια αποτύπωσης του ευρύτερου οικονομικού χώρου εντός του οποίου άκμασε και ξεχώρισε η πόλη της Σμύρνης, ενώ παράλληλα παρουσιάζονται οι λόγοι που συνέβαλλαν στην ανάπτυξη και ευημερία του μικρασιατικού ελληνισμού της περιοχής. Η μελέτη κλείνει επιχειρώντας να δώσει απαντήσεις στα βασικά ερωτήματα της εργασίας, τα οποία αφορούν τους παράγοντες που συνέβαλλαν στην οικονομική και κατ’ επέκταση δημογραφική ανάπτυξη της πόλης της Σμύρνης αλλά και την επίδραση που άσκησε στην επιχειρηματική ανάπτυξη του μικρασιατικού ελληνισμού, σκιαγραφώντας μέσω συγκρίσεων τη θέση και τα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομικής ανάπτυξης στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας.

Aim of the current study is to enhance the unique position that Greek community and Hellenism in general occupied in the city of Smyrna, emphasized on their economic activity. Τhe subject of this study concerns the Greek community’s economic activity in Asia Minor’s Smyrna and is approached through the analysis of the broader context within the Asia Minor’s Hellenism had been developed and flourished. For better understanding of the subject of this study, it was attempted the approximation from the general to the specific part, primarily by using the criterion of space, in which the relevant economic data were included. For that reason, efforts were made to present the broader international economic environment of the time, in order the procedures that connected Western and Eastern economies to be understood. That approach sets this study starting four centuries before Asia Minor’s catastrophe, that is from 16th century-the so-called «era of European explorations»-when the bases of the predominant European’s world wider modernization and development procedures were set. The rise and fall of the Ottoman Empire is following, as an effort of illustrating the broader economic environment within Smyrna flourished and distinguished, while defining at the same time the reasons that contributed to the Asia Minor’s Hellenism development and prosperity. Closing this study, answers are attempted to be given on the basic questions set at the beginning and are related to the factors contributed to Smyrna’s economic and demographic development, as well as, the impact of that development on the Asia Minor’s Hellenism business development, while illustrating through comparisons the position and characteristics of the Greek economic development in Asia Minor’s Smyrna.