Επικοινωνία μέσω υπολογιστή- ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης και φοιτητές/τριες: οι κοινωνικές επιπτώσεις της χρήσης του Facebook και του Instagram στη φοιτητική κοινότητα

Abstract

Λαμβάνοντας υπόψη τόσο το γενικότερο προβληματισμό που υπάρχει για τις κοινωνικές επιπτώσεις της χρήσης του Facebook και του Instagram, όσο και τον περιορισμένο αριθμό ερευνών σχετικά με αυτό το θέμα, διαμορφώθηκε ο πρωταρχικός σκοπός της παρούσας μελέτης, ο οποίος είναι: Η διερεύνηση των κοινωνικών επιπτώσεων της χρήσης του Facebook και του Instagram στη φοιτητική κοινότητα. Ως μελέτη περίπτωσης ορίστηκε η Σχολή Επιστημών της Διοίκησης και της Πολυτεχνικής Σχολής, που εδρεύουν στο νησί της Χίου και αποτελούνται από τέσσερα Πανεπιστημιακά Τμήματα, Για τη διερεύνηση του πρωταρχικού σκοπού της παρούσας μελέτης έγινε χρήση της Εξερευνητικής (Exploratory Factor Analysis) και Επιβεβαιωτικής (Confirmatory Factor Analysis) Παραγοντικής Ανάλυση και οι σχέσεις μεταξύ των εργαλείων του μοντέλου μελετήθηκαν με τη χρήση του Μοντέλου Δομικών Εξισώσεων (Structural Equation Modeling). Για τη δημιουργία του Μοντέλου Δομικών Εξισώσεων χρησιμοποιήθηκαν μεταβλητές, που σύμφωνα με την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, έχουν σχέση με τις κοινωνικές επιπτώσεις από τη χρήση του Facebook και του Instagram στη φοιτητική κοινότητα. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιήθηκαν ως μεταβλητές οι: α) χρήσεις και ικανοποιήσεις β) κοινωνικό κεφάλαιο γ) αίσθηση της κοινότητας δ) κοινωνικότητα ε) η συχνότητα χρήσης του Facebook και του Instagram από τους φοιτητές/τριες και στ) ο αριθμός των «φίλων/followers» στο Facebook και το Instagram και έγινε προσπάθεια να επιβεβαιωθεί η σχέση τους. Για την διερεύνηση των ερευνητικών στόχων χρησιμοποιήθηκε ποσοτική μέθοδος έρευνας και συμμετείχαν στην έρευνα 202 φοιτητές/τριες από τα τέσσερα Πανεπιστημιακά Τμήματα.

Από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει πως και οι δυο ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιούνται πολύ από τους φοιτητές/τριες για κοινωνικούς και ακαδημαϊκούς λόγους, παρουσιάζοντας όμως διαφοροποιήσεις, στη συχνότητα χρήσης αλλά και στα κίνητρα για τη χρήση τους. Η πλειονότητα των φοιτητών/τριών συνδέεται τις περισσότερες φορές στο Instagram παρά στο Facebook και το Facebook χρησιμοποιείται περισσότερο για ακαδημαϊκούς λόγους από το Instagram που χρησιμοποιείται περισσότερο για κοινωνικούς λόγους. Επιπλέον, τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας αντιπαρατίθενται στον προβληματισμό που υποστηρίζει ότι η ενασχόληση με το Facebook και το Instagram απομακρύνει τους φοιτητές από σημαντικά στοιχεία της πανεπιστημιακής ζωής και συνδέεται με τη δημιουργία ψευδών κοινοτήτων και επιφανειακών σχέσεων. Αντιθέτως, υποστηρίζουν πως σε πανεπιστημιακές μικρές κοινότητες, όπου υπάρχει μεγάλη διάδραση σε κοινωνικό και ακαδημαϊκό επίπεδο εκτός διαδικτύου, η διάδραση αυτή μεταφέρεται και στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως είναι το Facebook και το Instagram και επιδρά θετικά στο κοινωνικό κεφάλαιο και την αίσθηση της κοινότητας των φοιτητών/τριών με το Πανεπιστημιακό Τμήμα φοίτησης.

Λέξεις κλειδιά: Facebook, Instagram, χρήσεις και ικανοποιήσεις, κοινωνικό κεφάλαιο, αίσθηση της κοινότητας, κοινωνικότητα