Περιβαλλοντική εκπαίδευση και φυσική αγωγή μέσα από κινητικές δραστηριότητες: εκπόνηση και εφαρμογή project

Abstract

Η παρούσα εργασία ασχολείται με τις υπαίθριες αθλητικές δραστηριότητες – παιχνίδια, προβάλλοντάς τα ως ένα εκπαιδευτικό εργαλείο που μπορεί να συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση των μαθητών/τριών σε περιβαλλοντικά ζητήματα, καθώς και στην αλλαγή απόψεων και εμπλουτισμού γνώσεων για το περιβάλλον. Το μάθημα της Φυσικής Αγωγής σε συνδυασμό με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, μπορούν να διαμορφώσουν πολίτες ενεργούς για την ανάληψη πρωτοβουλιών και δράσεων για τα περιβαλλοντικά ζητήματα και την επίλυση αυτών. Η υπαίθρια εκπαίδευση αποτελεί ένα συνδυασμό δραστηριοτήτων και παιχνιδιών στην ύπαιθρο, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και κοινωνικής εξέλιξης. Χρειάζεται η Π.Ε. να ενσωματωθεί στα αναλυτικά προγράμματα όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης, γνωρίζοντας ότι η δημιουργία υπεύθυνων περιβαλλοντικά πολιτών δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την κατανόηση εννοιών και γνώσεων περιβαλλοντικών, αλλά και με επιθυμία αλλαγής προηγούμενων στάσεων και συμμετοχή σε νέες συμπεριφορές φιλικότερες προς το περιβάλλον. Κατανοώντας λοιπόν, την αλληλεξάρτηση των περιβαλλοντικών γνώσεων με στάσεις, αξίες και συμπεριφορές, κρίνεται απαραίτητη η διεξαγωγή ερευνητικών μελετών που να προσανατολίζονται στις διαδικασίες τροποποιήσεις ή πρόσθεσης μεθοδολογικών εργαλείων για ορθές περιβαλλοντικά συμπεριφορές για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών ζητημάτων. Ως προς τούτο, η παρούσα εργασία φιλοδοξεί να συμβάλει με την υλοποίηση και την αξιολόγηση εκπαιδευτικού προγράμματος σε συνδυασμό με το μάθημα της Φυσική Αγωγής και τις υπαίθριες αθλητικές δραστηριότητες και με την ανάπτυξη κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού στο πεδίο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Βασικός σκοπός της εργασίας είναι η διερεύνηση και καταγραφή των απόψεων και γνώσεων των μαθητών/τριών του Δημοτικού σχολείου απέναντι στο περιβάλλον (τοπικό και παγκόσμιο) πριν και μετά την υλοποίηση ενός προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε συνδυασμό με τις υπαίθριες αθλητικές δραστηριότητες στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής. Οι σχετικά λίγες έρευνες για το συγκεκριμένο ζήτημα, καθιστά την παρούσα έρευνα σημαντική, καθώς υπάρχει η διαπίστωση ότι οποιαδήποτε προσπάθεια τροποποίησης των απόψεων των ανθρώπων απέναντι στο περιβάλλον, θα πρέπει να ξεκινάει από τις γνώσεις τους σχετικά με αυτό και με τα διάφορα οικολογικά προβλήματα. Το δείγμα της έρευνας αποτελούσαν σαράντα μαθητές και μαθήτριες της ΣΤ΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου Σιδηροκάστρου Σερρών. Διαμορφώθηκαν οι ερευνητικοί άξονες, η μέθοδος της συλλογής δεδομένων και έγινε η περιγραφική ανάλυση των δεδομένων. Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της έρευνας, η πλειοψηφία των μαθητών/τριών έχουν κατανοήσει και έχουν αποσαφηνίσει βασικές έννοιες του περιβάλλοντος, όπως βιοποικιλότητα, προστατευόμενες περιοχές, είδη προς εξαφάνιση, αειφορία, περιβαλλοντικά προβλήματα κ.τ.λ. και έχουν δηλώσει πρόθεση θετικής-φιλικής συμπεριφοράς απέναντι στο περιβάλλον. Παρατηρείται λοιπόν, μία αύξηση των γνώσεων των μαθητών, που συνοδεύεται με μια αντίστοιχη αύξηση της δήλωσης πρόθεσης για φιλική συμπεριφορά απέναντι στο περιβάλλον. Εύκολα μπορούμε λοιπόν, να διαπιστώσουμε ότι ένα πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε συνδυασμό με τις υπαίθριες κινητικές δραστηριότητες μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση υπεύθυνων περιβαλλοντικά μελλοντικών πολιτών, όταν αυτό συνοδεύεται από τα κατάλληλα εκπαιδευτικά «εργαλεία». Έτσι λοιπόν κρίνεται απαραίτητη η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στα αναλυτικά προγράμματα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και η εφαρμογή καινοτόμων προγραμμάτων με πεδίο μελέτης και έρευνας το περιβάλλον.