Ολιστική διαχείριση ακαδημαϊκής στρατηγικής με χρήση τεχνικών στρατηγικού management και πολυκριτηριακής ανάλυσης

Abstract

H συνολική αξιολόγηση της σχεδίασης και διαχείρισης ακαδημαϊκής στρατηγικής και η ερμηνεία της κατάταξης των ακαδημαϊκών επιδόσεων, είναι ομολογουμένως ένα σύνθετο ζήτημα, καθώς θα πρέπει να συνεκτιμηθούν πολλοί παράγοντες. Πρόκειται για στρατηγικές αποφάσεις που λαμβάνονται από το ανώτατο επίπεδο ακαδημαϊκής διοίκησης. Κάθε ΑΕΙ ικανοποιεί σε διαφορετικό βαθμό τα κριτήρια που έθεσε στην Ελλάδα η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, η ικανοποίηση των οποίων άλλοτε βασίζεται σε ποσοτικά μεγέθη που προσδιορίζονται από δομημένες διαδικασίες και άλλοτε σε μεγέθη, η αποτίμηση των οποίων επαφίεται στην εμπειρία και την άποψη των αποφασιζόντων και πρόκειται σε κάποιο ποσοστό για ημιδομημένες ή και αδόμητες διαδικασίες. Συνεπώς το πρόβλημα της διαχείρισης ακαδημαϊκής στρατηγικής είναι ένα πολυδιάστατο σύνθετο πρόβλημα απόφασης, η επίλυση του οποίου, βασίζεται σε ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα, αλλά όπως και κάθε ανθρώπινη απόφαση εμπεριέχει αρκετή υποκειμενικότητα. Συνεπώς σε περιπτώσεις που οι αποφάσεις για την ακαδημαϊκή στρατηγική δεν είναι επαρκώς ή και καθόλου τεκμηριωμένες κρίνεται αναγκαία η αποκάλυψη του πλέγματος των αξιών του αποφασίζοντα και η επαλήθευση της απόφασης του σε σχέση με τα κριτήρια που επικαλείται. Πετυχημένα μεθοδολογικά εργαλεία για τη σχεδίαση και διαχείριση ακαδημαϊκής στρατηγικής και μάλιστα επιβεβαιωμένα από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση που πραγματοποιήσαμε είναι η BSC μόνη της ή και σε συνδυασμό με άλλες τεχνικές στρατηγικού management καθώς και διάφορες μορφές πολυκριτηριακής ανάλυσης (MCDA). Το πώς αυτό μπορεί να γίνει στην πράξη έχει μερικώς μόνο αναδειχθεί μέχρι σήμερα στην υπάρχουσα διεθνή βιβλιογραφία για την επίλυση κάποιων πτυχών του πλέγματος «Σχεδίαση, Υλοποίηση & Παρακολούθηση της ακαδημαϊκής στρατηγικής ενός Πανεπιστημίου». Στόχος της δικής μας εργασίας είναι να συνθέσει την ήδη υπάρχουσα γνώση σε μία ολιστική μεθοδολογία και να της προσθέσει την πτυχή της αποκάλυψης του πλέγματος αξιών του αποφασίζοντα κατά την αξιολόγηση και κατάταξη των ακαδημαϊκών επιδόσεων των τμημάτων ενός πανεπιστημίου ή συγκριτικά πολλών Πανεπιστημίων μεταξύ τους, ιδίως όταν αυτά δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένα και χρήζουν συνεπώς ερμηνείας και επιβεβαίωσης. Στο πλαίσιο της παρούσης διατριβής θα περιγράψουμε, μέσα από ενδελεχή βιβλιογραφική ανάλυση, τις κυριότερες προτεινόμενες μεθοδολογικές προσεγγίσεις και τεχνικές στρατηγικού management και πολυκριτηριακής ανάλυσης και τη χρήση τους ειδικά για τον ακαδημαϊκό χώρο, θα παρουσιάσουμε τα βήματα μίας διαδικασιοστρεφούς μεθοδολογίας που εμείς προτείνουμε για έναν ολιστικό τρόπο διαχείρισης ακαδημαϊκής στρατηγικής και θα αναφερθούμε σε υπάρχουσες, από ανάλογες δικές μας εργασίες, προσπάθειες εφαρμογής μερών της προτεινόμενης μεθοδολογίας. Η πρακτική εφαρμογή της προτεινόμενης από εμάς μεθοδολογίας επιχειρήθηκε σε δύο στάδια, ένα που αφορά τη διαχείριση της ακαδημαϊκής στρατηγικής ενός Πανεπιστημίου με χρήση κατάλληλου ειδικού εργαλείου αξιοποίησης της Τεχνικής Ισορροπημένης Στοχοθεσίας, και σε δεύτερο στάδιο με την συνδυαστική εφαρμογή της μεθόδου της BSc με τεχνικές Πολυκριτηριακής Ανάλυσης και συγκεκριμένα του αλγόριθμου UTASTAR σε υπαρκτά ακαδημαϊκά δεδομένα από τον ελληνικό ακαδημαϊκό χώρο, προκειμένου να αναλυθεί ο τρόπος σκέψης και το σύστημα αξιών που χρησιμοποιεί ο αποφασίζοντας στην αξιολόγηση και κατάταξη των επιδόσεων των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων.