Διερεύνηση της σχέσης του τουρισμού με το κλίμα: μελέτη σε ελληνικά νησιά

Abstract

Ο τουρισμός αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παγκόσμιας οικονομίας. Από τα μέσα του περασμένου αιώνα μέχρι και τις μέρες μας η τουριστική βιομηχανία έχει αναπτυχθεί παγκοσμίως ενώ, ταυτόχρονα, ο τουρισμός αποτελεί αντικείμενο ενδιαφέροντος για μέρος της επιστημονικής κοινότητας. Οι λόγοι για τους οποίους υπάρχει αυτό το επιστημονικό ενδιαφέρον είναι διάφοροι αλλά περιστρέφονται κυρίως γύρω από την οικονομική ανάπτυξη, το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Στην παρούσα εργασία εκτιμάται η σχέση του κλίματος με τον τουρισμό για το νησί της Κέρκυρας και το νησί της Ρόδου, δηλαδή διερευνάται η επίδραση του κλίματος στην μεταβολή του τουρισμού για τα δύο αυτά νησιά. Σκοπός είναι ο προσδιορισμός ενός μοντέλου για κάθε νησί το οποίο θα απεικονίζει στο μέγιστο δυνατό τη σχέση αυτή. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε σημαντικό εργαλείο για τον τοπικό τουρισμό των νησιών αυτών καθώς η εφαρμογή του κάθε μοντέλου θα μπορούσε να δώσει χρήσιμες πληροφορίες, ειδικά για τον προγραμματισμό και την οργάνωση υποδομών. Πιο συγκεκριμένα, στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται κάποιοι από τους επικρατέστερους κλιματικούς δείκτες που έχουν χρησιμοποιηθεί σε αντίστοιχες εργασίες για τη διερεύνηση της σχέσης μεταξύ του κλίματος και του τουρισμού ενώ αναλύονται 12 από αυτούς, οι οποίοι έχουν επιλεγεί με βάση σχετικά κριτήρια, για την ανάδειξη του καλύτερου μοντέλου για την κάθε περιοχή. Η σχέση του κάθε κλιματικού δείκτη με τον τουρισμό εξετάζεται για την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου αλλά και για την περίοδο Απριλίου-Οκτωβρίου, όπου παρατηρείται η κύρια τουριστική κίνηση στη Ρόδο και την Κέρκυρα. Ως εκ τούτου, για κάθε δείκτη προσδιορίζεται ένα μοντέλο για την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου και ένα μοντέλο για την περίοδο Απριλίου-Οκτωβρίου. Όλα τα μοντέλα υπόκεινται σε στατιστικούς ελέγχους έτσι ώστε αυτό που θα επιλεχθεί τελικά να είναι έγκυρο, αξιόπιστο και το καλύτερο από στατιστικής πλευράς. Στο πλαίσιο της επιλογής του μοντέλου αναδεικνύεται και ο πιο κατάλληλος δείκτης που υποστηρίζει τη δημιουργία του μοντέλου για την εκάστοτε περιοχή. Αυτό είναι κάτι που θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη σε παρόμοιες έρευνες στην Κέρκυρα και τη Ρόδο, στο μέλλον, όπου τα κλιματικά δεδομένα θα αφορούν σε διαφορετική περίοδο. Τέλος, προκύπτουν κάποια ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Το κυριότερο από αυτά είναι ότι και για τα δύο νησιά που εξετάζονται επαληθεύεται η ισχυρή σχέση μεταξύ του κλίματος και του τουρισμού. Τα μοντέλα που αντιστοιχούν στον TCI δεν είναι εκείνα με την καλύτερη προσαρμογή στα δεδομένα . Επίσης, και τα δύο μοντέλα που έχουν επιλεχθεί αντιστοιχούν στην περίοδο Απριλίου-Οκτωβρίου. Για το νησί της Κέρκυρας επιλέχθηκε το απλό γραμμικό μοντέλο με ανεξάρτητη μεταβλητή τον κλιματικό δείκτη CIA ο οποίος υπολογίζεται με τη μέθοδο του THI (η μέθοδος αυτή, όπως και οι μέθοδοι των AT και ET αναλύονται στο κεφάλαιο 3) ενώ για τη Ρόδο επιλέχθηκε το απλό γραμμικό μοντέλο με ανεξάρτητη μεταβλητή τον κλιματικό δείκτη CIA ο οποίος υπολογίζεται με τη μέθοδο του ΑΤ. Τέλος, η εποχικότητα για το νησί της Κέρκυρας είναι υψηλότερη για όλα τα έτη που εξετάστηκαν (2003-2014) ενώ από το έτος 2008 και μετά η μεταξύ τους διαφορά φαίνεται να έχει σταθεροποιηθεί.