Το εικονικό εκπαιδευτικό πάρκο της μεσογειακής φώκιας Monachus monachus

Abstract

Τα περιβαλλοντικά ζητήματα είναι από τα πιο κρίσιμα στη σημερινή πραγματικότητα. Η διδασκαλία περιβαλλοντικών ζητημάτων, σε συνδυασμό με καινοτόμες τεχνολογίες, μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο στην ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και απόκτηση γνώσεων αλλά και στη διαμόρφωση στάσεων και αντιλήψεων και στην προδιάθεση δράσης. Στην Ελλάδα, ζει και αναπαράγεται ένα από τα πιο απειλούμενα θαλάσσια θηλαστικά, η μεσογειακή φώκια Monachus Monachus, για την οποία υπάρχει έντυπο και ηλεκτρονικό ενημερωτικό υλικό, όμως δεν υπάρχει ένα κατάλληλο, εκπαιδευτικό εργαλείο που να οδηγεί σε άτυπη - αυθόρμητη μάθηση των μαθητών. Έτσι, κρίνεται απαραίτητη (α) η διερεύνηση των αντιλήψεων των μαθητών για τη μεσογειακή φώκια, ώστε να διαπιστωθεί εάν έχουν λανθασμένες αντιλήψεις, οι οποίες χρήζουν αλλαγής μέσω της διδασκαλίας και (β) η δημιουργία μιας εκπαιδευτικής εφαρμογής σε εικονικό περιβάλλον και η σύγκριση των αποτελεσμάτων της διδασκαλίας με το περιβάλλον αυτό, με Τ.Π.Ε. και της συμβατικής διδασκαλίας. Η έρευνα για τις αντιλήψεις των μαθητών πραγματοποιήθηκε σε τάξεις Ε΄ και ΣΤ΄ δημοτικού, σε σχολείο της Ρόδου και αφορούσε συνολικά 76 άτομα. Στην έρευνα για την εκπαιδευτική – γνωστική αξία της εφαρμογής συμμετείχαν συνολικά 60 μαθητές, που αποτέλεσαν τις τρεις διαφορετικές ομάδες διδασκαλίας. Για τη διερεύνηση των αντιλήψεων των μαθητών χρησιμοποιήθηκε ένα ερωτηματολόγιο που περιείχε ερωτήσεις σχετικά με τη βιολογία, την οικολογία, τις απειλές και τους τρόπους διατήρησης της μεσογειακής φώκιας. Για τη σύγκριση των τριών μεθόδων διδασκαλίας χρησιμοποιήθηκαν αρχικά και τελικά ερωτηματολόγια για τη μεσογειακή φώκια, ενδιάμεσες δραστηριότητες και έντυπο εθελοντικής βοήθειας και για τις τρεις ομάδες. Επιπλέον, για την ομάδα στόχο χρησιμοποιήθηκε ένα ερωτηματολόγιο για τις γνώσεις τους στους υπολογιστές πριν τη διδασκαλία και ένα ερωτηματολόγιο για την αξιολόγηση του εικονικού κόσμου μετά. Τα δεδομένα τέθηκαν υπό επεξεργασία μέσω του προγράμματος IBM SPSS Statistics 22 και τα αποτελέσματα που προέκυψαν ήταν: α) οι γνώσεις των μαθητών για το είδος είναι πενιχρές και οι μαθητές εμφανίζουν αρκετές παρανοήσεις-λανθασμένες αντιλήψεις, β) παρόλο που οι μαθητές των τριών ομάδων διδασκαλίας ξεκινούν από την ίδια αφετηρία, χωρίς σημαντικές διαφορές [F(2, 57) = 2.79, p = .070] και εμφανίζουν και οι τρεις θετικότερα αποτελέσματα από τα αρχικά, παρατηρείται ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις τρεις διδασκαλίες. Συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα της διδασκαλίας στον εικονικό κόσμο είχαν στατιστικά σημαντική διαφορά από τις άλλες δύο μεθόδους διδασκαλίας [F(2, 57) = 56.17, p < .001], ενώ εντοπίστηκε στατιστικά σημαντική διαφορά και ανάμεσα στα αποτελέσματα της διδασκαλίας με Τ.Π.Ε. και της συμβατικής διδασκαλίας (p = .007). Από τις ενδιάμεσες δραστηριότητες και το έντυπο εθελοντικής βοήθειας οι μαθητές φαίνεται ότι ανέπτυξαν ιδιαίτερα θετικά συναισθήματα και στάσεις για τη διατήρηση της μεσογειακής φώκιας, με αποτέλεσμα να εκδηλώσουν την προδιάθεση δράσης, μέσω του εντύπου εθελοντικής εργασίας που συμπλήρωσαν, έτσι ώστε να μεταφέρουν το περιβάλλον της μάθησής τους από τον εικονικό στον πραγματικό κόσμο. Τέλος, η παρατήρηση και τα ερωτηματολόγια που αφορούσαν τις γνώσεις στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και την αξιολόγηση της εικονικής εφαρμογής κατέληξαν στα εξής αποτελέσματα: 1. Οι μαθητές ανέπτυξαν θετική στάση απέναντι στη διδασκαλία μέσω της εικονικής εφαρμογής και έδειξαν ενθουσιασμό, 2. Κατάφεραν να συνεργαστούν μέσα στον εικονικό κόσμο επιτυχώς και 3.Εμφανίστηκαν κάποια προβλήματα στη χρήση του λογισμικού, τα οποία όμως με την εξέλιξη της τεχνολογίας θεωρούνται αντιμετωπίσιμα.

Environmental issues are of extreme importance, nowadays. Teaching environmental issues, combined with innovative technologies can lead not only to information, awareness and knowledge but also in shaping attitudes and perceptions along with disposition action. The Mediterranean monk seal, Monachus Monachus is one of the most endangered marine mammals, for which there is only printed and electronic information material, but there is not an educational tool that leads to informal - spontaneous student learning. Thus, it is necessary (a) to investigate the perceptions of students for the monk seal, in order to establish whether they have misconceptions requiring a change through teaching and (b) the creation of an educational virtual environment and the comparison of the environmental teaching, using ICT and conventional methods. Research on students' conceptions, was carried out in classes E and F grade in Rhodes school and involved a total of 76 pupils. Research for the educational - cognitive value of the application involved a total of 60 students, who were divided in three different teaching groups. To investigate the perceptions of students a questionnaire containing questions about the biology, ecology, threats and ways of conservation of the monk seal was used. For comparison of the three teaching methods initial and final questionnaires were completed for the monk seal, as well as intermediate activities and voluntary assistance forms for all three groups. Moreover, for the target group a questionnaire about the pupils’ computer knowledge was given before teaching and a questionnaire for the evaluation of the virtual world was given afterwards. The data were processed by the IBM program SPSS Statistics 22 and the results obtained were: a) the knowledge of students about the Mediterranean monk seal is relatively poor and students have many misconceptions-misperceptions, b) although the students of the three teaching groups started from the same level of knowledge [F(2, 57) = 2.79, p = .070] and show positive results after teaching, it is observed that there is a statistically significant difference between the three teachings [F(2, 57) = 56.17, p < .001]. Especially, the results of the instruction in the virtual world have a statistically significant difference from the other two methods of instruction, and a statistically significant difference between the results of ICT teaching and conventional teaching was verified (p = .007). From the interim activities and the voluntary assistance forms, the students seem to have developed very positive feelings and attitudes for the conservation of the monk seal thus expressing the action predisposition through the completed voluntary forms, so that they are able to convey the learning environment from the virtual to the real world. Finally, observation and questionnaires concerning their knowledge in computing and evaluating virtual application were as follows: a. The students showed enthusiasm and developed a positive attitude towards teaching through virtual application, b. They managed to work successfully within the virtual world and c. There were some problems in the use of software, hardware and internet connection, but the problems are considered as manageable due to technology development.