Το e-portfolio: μια εναλλακτική μορφή διδασκαλίας και αυθεντικής αξιολόγησης της μάθησης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση

Abstract

Η εξέλιξη των παιδαγωγικών θεωριών, τις τελευταίες ιδιαίτερα δεκαετίες του 20ου αιώνα, και η επικράτηση του ανθρωπιστικού μοντέλου διδασκαλίας έφερε στην επιφάνεια ένα από τα σημαντικότερα θέματα της παιδαγωγικής διαδικασίας, το οποίο είναι η αξιολόγηση των μαθητών σε συνάρτηση με την κατάκτηση της γνώσης μέσα από ποιοτικά μοντέλα αξιολόγησης, καθώς δεν περιορίζονται στην αξιολόγηση των γνωστικών στόχων των μαθημάτων, αλλά και των δεξιοτήτων συνεργασίας και επικοινωνίας στα πλαίσια διαφορετικών γνωστικών πλαισίων. Η παράλληλη ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών στα σχολεία, αλλά και η μετατροπή των αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών, τα οποία βασίζονται σε μια προσωποκεντρική διδασκαλία, όπου ο μαθητής συμμετέχει ενεργά στην οργάνωση της μάθησής του μέσα από πρακτικές αυτογνωσίας και αυτοαξιολόγησης, αναζητήθηκε ο καλύτερος τρόπος εφαρμογής τους στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Με βάση, λοιπόν, το στόχο της διαφοροποιημένης και ποιοτικής αξιολόγησης της μαθησιακής πορείας του μαθητή δημιουργήθηκε το e- portfolio, ένα δυναμικό εργαλείο στα χέρια τόσο του μαθητή όσο και του εκπαιδευτικού αναφορικά με τις επιδόσεις και της δραστηριότητες του, το οποίο αποτελεί μια εναλλακτική μορφή διδασκαλίας και αξιολόγησης της μάθησης.

Βασικός σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνήσει τη συμβολή του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων (e-portfolio) ως εναλλακτική μορφή διδασκαλίας και αυθεντικής αξιολόγησης της μάθησης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ειδικότερα, η εργασία αποσκοπεί να διερευνήσει το βαθμό της συμβολής του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων: α. στη διαμόρφωση θετικότερης στάσης των μαθητών απέναντι στη μάθηση σε σχέση με τον έντυπο φάκελο επιτευγμάτων, β. στην ανάπτυξη πιο θετικής στάσης των μαθητών απέναντι στο σχολείο, στην τάξη και στη σχολική ζωή γενικότερα σε σχέση τον έντυπο φάκελο επιτευγμάτων, γ. στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων αυτοαξιολόγησης των μαθητών και ε. στη βελτίωση των επιδόσεων των μαθητών και στη διατηρησιμότητα των γνώσεών τους. Για τη διεξαγωγή της έρευνας χρησιμοποιήθηκε το οιωνοί πείραμα με τη χρήση δύο ομάδων (πειραματικής και ελέγχου). Η έρευνα διεξήχθη σε διάστημα 3 μηνών, από τα τέλη του Σεπτεμβρίου 2016 έως τα τέλη Δεκεμβρίου 2016, και το δείγμα της αποτέλεσαν 40 μαθητές της Β΄ τάξης Δημοτικού σχολείου. Η μια ομάδα χρησιμοποίησε τον παραδοσιακό φάκελο, το portfolio και αποτέλεσε την ομάδα ελέγχου, ενώ η άλλη ομάδα χρησιμοποίησε τον ηλεκτρονικό φάκελο, το e-portfolio και αποτέλεσε την πειραματική ομάδα. Στους φακέλους τους τοποθετούσαν τα επαναληπτικά φύλλα αξιολόγησης των 8 πρώτων ενοτήτων της Γλώσσας. Τόσο πριν όσο και μετά την εφαρμογή της μελέτης όλοι οι μαθητές απάντησαν σε ερωτηματολόγιο προκειμένου να διερευνηθούν οι στάσεις και οι αντιλήψεις των μαθητών απέναντι στο σχολείο και στη μάθηση. Από τα αποτελέσματα της έρευνας παρατηρείται ότι ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων του μαθητή, το e-portfolio, βοηθάει στη βελτίωση της επίδοσης του μαθητή και στη διατήρηση της αποκτηθείσας γνώσης συγκρινόμενος με τον απλό φάκελο επιτευγμάτων του μαθητή, το portfolio. Συμπερασματικά τα αποτελέσματα της έρευνας αποδεικνύουν ότι οι στόχοι για μια αυθεντική αξιολόγηση που τίθεται από τα Δ.Ε.Π.Π.Σ. σε συνδυασμό με την ολιστική προσέγγιση της μάθησης βρίσκουν εφαρμογή στο συνδυασμό της τεχνολογίας και της μεθόδου portfolio με τη δημιουργία του e-portfolio αφού η πειραματική ομάδα σημείωσε αύξηση της θετικής στάσης της απέναντι στη χρήση του ηλεκτρονικού φάκελου, στη μάθηση, στο σχολείο και την τάξη, στην επίδοσή τους και στη διατήρηση της γνώσης, αλλά και στην ανάπτυξη της ικανότητας αυτοαξιολόγησής τους.

The development of pedagogical theories, the latest highly decades of the 20th century, and the predominance of humanitarian teaching model has exposed one of the most important issues of the pedagogical process, which is the evaluation of students in connection with the acquisition of knowledge through quality assessment models, and not limited to the assessment of cognitive objectives of the course, but also the cooperation and communication skills within different cognitive frameworks. The parallel development of new technologies in schools, but also the transformation of curricula, which are based on a person-centered teaching, where the student actively participates in the organization's learning through self-awareness and self-assessment practices, searched their best way of implementing the within the educational process. Based, therefore, the objective of diversified and qualitative evaluation of the learning process of the student created the e- portfolio, a powerful tool for both the student and the teacher regarding the performance and activities, which is an alternative form teaching and assessment of learning. The purpose of this study is to investigate the contribution of the electronic student's achievements folder, the e-portfolio, to improve student performance, the sustainability of knowledge, the acquisition of self-assessment skills and to detect and identify the attitudes and students' attitudes towards in school and learning. For the purposes of this study within three months, they tested 40 students of elementary school, in the subject of Language, who were divided into two groups. One group used the traditional folder, portfolio, while the other group used the electronic file, the e-portfolio. Envelopes them placed the refresher leaves evaluation of 8/1 modules Language. Both before and after the implementation of the study, all the students answered a questionnaire to explore attitudes and perceptions of students towards school and learning. From the survey results it is observed that the electronic files of student achievements, the e-portfolio, helps improve student performance and retention of acquired knowledge compared to the simple pupil achievements folder, portfolio. In conclusion the results of the research show that the objectives of an authentic assessment posed by DEPPS in conjunction with the holistic approach to learning can be applied to the combination of technology and portfolio method to create the e-portfolio as the experimental group increased positive attitude towards the use of electronic files, learning, school and class their performance and the preservation of knowledge and to develop the ability to self-assessment.