Η διαδοχή στις ελληνικές οικογενειακές επιχειρήσεις

Abstract

Η εργασία ξεκινάει με την θεωρητική προσέγγιση των οικογενειακών επιχειρήσεων καθώς και τη διαδοχή σε αυτές. Έτσι προσπαθούμε να ορίσουμε το τι είναι οικογενειακή επιχείρηση, ορισμένες καλές πρακτικές που εφαρμόζονται για την προώθηση αυτών, τα κριτήρια διαχωρισμού από τις υπόλοιπες επιχειρήσεις καθώς και την σημασία του οικογενειακού πρωτόκολλου η οποία υπερβαίνει τα κέρδη. Στην συνέχεια προσεγγίζουμε την έννοια της διαδοχής και πως αυτή διεξάγεται μέσα σε μια οικογενειακή επιχείρηση. Έπειτα μελετάμε κάποια μοντέλα προκειμένου να δούμε ποιοι παράγοντες την επηρεάζουν, πως μετριέται η ποιότητα και επιτυχία της διαδικασίας διαδοχής καθώς και οι επιπτώσεις που έχει στην απόδοση αλλά και στην καινοτομία (εφαρμογή νέων ιδεών) της επιχείρησης. Από την μελέτη της βιβλιογραφίας μας εντοπίστηκαν κάποια κενά και γεννήθηκαν κάποιοι προβληματισμοί με βάση τους οποίους ορίσαμε 11 υποθέσεις. Βάση των παραπάνω διεξήχθη ποσοτική έρευνα με την χρήση ερωτηματολογίου. Έτσι διανεμήθηκαν 101 ερωτηματολόγια σε οικογενειακές επιχειρήσεις της Μακεδονίας οι οποίες παρουσίαζαν μεγάλη ετερογένεια ως προς τον κλάδο δραστηριοποίησης τους. Τα δεδομένα που προέκυψαν αναλύθηκαν και με βάση αυτά εξήχθησαν χρήσιμα συμπεράσματα όπου άλλα επιβεβαιώνουν ή διαφωνούν με την βιβλιογραφία και άλλα που την συμπληρώνουν ή την προσεγγίζουν από διαφορετική οπτική γωνία. Συνοπτικά βρέθηκαν παράγοντες που επηρεάζουν την διαδικασία διαδοχής. Μεταβλητές που επηρεάζουν την σχέση ιδιοκτήτη διαδόχου καθώς και άλλες που διαμορφώνουν τα κριτήρια επιλογής του διαδόχου από τον ιδιοκτήτη. Επιπλέον από τι εξαρτάται η επιθυμία μεταβίβασης της επιχείρησης στην επόμενη γενιά καθώς και οι φόβοι του. Πως πρέπει να γίνεται η διαδικασία διαδοχής από οργανωτικής και χρονικής πλευράς. Πως πρέπει να γίνεται η εκπαίδευση του διαδόχου και που θα πρέπει να δίνεται βαρύτητα. Ποιες παράμετροι διακρίνουν έναν μέντορα ικανό. Τέλος ποιοι παράγοντες πρέπει να ληφθούν υπόψη, από την προετοιμασία ακόμα του διαδόχου, προκειμένου να μην υπάρχει μείωση της απόδοσης μετά το πέρας της διαδικασίας διαδοχής.