Η εξατομίκευση της πολιτικής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: η περίπτωση των αρχηγών κομμάτων

Abstract

Η αξιοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη σφαίρα της πολιτικής ζωής είναι μια πραγματικότητα των τελευταίων δεκαετιών. Στα σύγχρονα δημοκρατικά περιβάλλοντα, η επικοινωνία των πολιτικών με τους πολίτες, είτε σε προσωπικό επίπεδο, είτε σε επίπεδο κυβερνητικής λειτουργίας, γίνεται σε μεγάλο βαθμό πλέον, με την αξιοποίηση μιας σειράς ψηφιακών επικοινωνιακών εργαλείων που επιτρέπουν την άμεση ενημέρωση, τη διάδραση, ενισχύουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, κυρίως όμως αλλάζουν το μοντέλο της πολιτικής κάνοντάς το περισσότερο συμμετοχικό, άρα δημοκρατικό. Και αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο σε μια περίοδο που η εμπιστοσύνη των πολιτών στα κόμματα και την πολιτική έχει μειωθεί -η μειωμένη προσέλευση για παράδειγμα σε εκλογικές διαδικασίες είναι ένδειξη αυτού-. Ταυτόχρονα, τις τελευταίες δεκαετίες η εξατομίκευση -ανάδειξη συγκεκριμένων πολιτικών προσώπων με εστίαση σε στοιχεία της προσωπικότητάς τους- αναγνωρίζεται ως μια καθοριστική τάση της σύγχρονης πολιτικής επικοινωνίας, αποτέλεσμα όχι μόνο της λειτουργίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης, αλλά και της εξασθένισης των παραδοσιακών κοινωνικών δεσμών που παράγονται από την ταύτιση με πολιτικές ιδεολογίες. Μέχρι σήμερα διάφορες έρευνες έχουν εστιάσει στο ζήτημα της εξατομίκευσης από την οπτική των παραδοσιακών μέσων ιδίως στη διάρκεια προεκλογικών εκστρατειών. Η παρούσα Πτυχιακή Εργασία έχει ως στόχο να αναδείξει τις πρακτικές εξατομίκευσης που υιοθετούν οι πολιτικοί -εν προκειμένω οι αρχηγοί δύο ελληνικών κομμάτων- αξιοποιώντας οι ίδιοι ως εργαλείο πολιτικής επικοινωνίας το Twitter.

Social media usage within the sphere of political life is a reality of the past decades. In modern democratic societies, the communication between politicians and citizens, either on personal or governmental level, is based to a great extent in several digital communication tools that allow immediate information, interaction, enhance transparency and accountability, but mostly change the model of politics, making it more participatory, and therefore more democratic. This is particularly critical at a time when citizens' confidence in parties and politics has diminished -a reduced participation for example in electoral processes is an indication of this. At the same time, during the last few decades, personalization -emphasis in specific political figures focusing on elements of their personality- is recognized as a decisive trend of modern political communication, being not only the result of mass media function, but also of the weakening of the traditional social bonds produced from identification with political ideologies. Up today, several researches have focused on the issue of personalization from the perspective of traditional media, especially during election campaigns. This thesis aims to highlight the personalization practices adopted by politicians - in this case the leaders of two Greek parties - using Twitter as a tool for political communication.