Διαχείριση χρηματοοικονομικών κινδύνων στη ναυτιλία με εφαρμογή δυναμικών ποσοτικών υποδειγμάτων

Abstract

Η εμπειρική αξιολόγηση και υλοποίηση αποτελεσματικών προσεγγίσεων στη διαχείριση κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις με διεθνείς δραστηριότητες, παραμένει ένα ερευνητικό πεδίο εξαιρετικής σημασίας, για τις στρατηγικές αποφάσεις της Διοίκησης. Η ανάγκη ανάληψης αποτελεσματικών δράσεων στον τομέα αυτό καθίσταται ακόμα πιο επιτακτική, ιδίως μετά την πρόσφατη χρηματοοικονομική κρίση του 2008 και προσφάτως την - ακόμα σε εξέλιξη - παγκόσμια υγειονομική πανδημία. Για την αποτελεσματική διαχείριση διαφορετικών τύπων κινδύνων απαιτούνται πλέον σύγχρονες, δυναμικές και επικαιροποιημένες, συνδυαστικές, προσεγγίσεις. Οι αγορές προϊόντων και θαλασσίων μεταφορών, ειδικότερα, αποτελούν ζωτικούς οικονομικούς τομείς, με κομβικό ρόλο στην προώθηση ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερο ενδιαφέρον μελέτης παρουσιάζουν οι ναυτιλιακές αγορές, που υπόκεινται σε έντονες διακυμάνσεις, επηρεαζόμενες από σύνθετους παράγοντες κινδύνου, όπως ο επιχειρηματικός κίνδυνος, ο κίνδυνος αγοράς, ο χρηματοοικονομικός, ο πιστωτικός, ο λειτουργικός, ο τεχνικός, ο νομικός, ή ο περιβαλλοντολογικός κίνδυνος, μεταξύ άλλων. Η συστηματική προσπάθεια μέτρησης και αντιστάθμισης χρηματοοικονομικών κινδύνων με τη χρήση των κατάλληλων ποσοτικών εργαλείων, σε συνδυασμό με την εφαρμογή αποτελεσματικών στρατηγικών διαχείρισής τους, αποτελεί αξιοσημείωτο και διαρκώς εξελισσόμενο αντικείμενο επιστημονικής και πρακτικής μελέτης. Η παρούσα Διδακτορική Διατριβή φιλοδοξεί να συνεισφέρει στη χρηματοοικονομική διοίκηση των ναυτιλιακών εταιρειών προτείνοντας, αναπτύσσοντας και αξιολογώντας μια ολοκληρωμένη μεθοδολογική προσέγγιση σε επιλεγμένα ζητήματα διαχείρισης χρηματοοικονομικών κινδύνων. Έμφαση δίνεται σε τρεις κρίσιμες μορφές κινδύνου με στόχο την αποτελεσματική διαχείρισή τους από τις διοικήσεις των ναυτιλιακών εταιρειών και συγκεκριμένα: τον κίνδυνο αγοράς, τον χρηματοοικονομικό κίνδυνο και τον επενδυτικό κίνδυνο. Διερευνώνται, ειδικότερα, η διαχείριση του κινδύνου αγοράς, λόγω έντονων διακυμάνσεων των ναύλων, με τη χρήση σύγχρονων παραγώγων εργαλείων, η αξιολόγηση των χρηματοοικονομικών συνεπειών της κεφαλαιακής διάρθρωσης και η διαχείριση του επενδυτικού κινδύνου, λόγω μεταβολών στις τιμές των πλοίων. Η ευρύτερη μελέτη του κινδύνου των ναυλαγορών επιτυγχάνεται με σύγχρονες και πρωτότυπες μαθηματικές, οικονομετρικές και στατιστικές μεθόδους, όπως ανάλυση χρονοσειρών, επεξεργασία διαστρωματικών δεδομένων, υποδείγματα ανάλυσης διακύμανσης και δυναμικά μοντέλα προβλέψεων μέσω τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης.