Οι πτυχές της γυναικείας ομορφιάς στο μυκηναϊκό κόσμο: πρακτικής, τελετουργικής η κοινωνικής σημασίας;

Abstract

Η παρούσα μελέτη δομείται σε δύο μέρη. Αντικείμενα του πρώτου μέρους αποτελούν οι πτυχές της γυναικείας ομορφιάς στον Μυκηναϊκό κόσμο. Το πολυδιάστατο ιδεώδες της έννοιας του κάλλους στις Μυκηναϊκές κοινωνίες περιλαμβάνει τον καλλωπισμό, την ενδυμασία, την κόμμωση και τον στολισμό της γυναικείας μορφής. Στο επίκεντρο της έρευνας βρίσκεται το σύνολο των διαθέσιμων πηγών που μπορούν να αξιοποιηθούν για την ανασύνθεση του αισθητικού ιδεώδους, όπως είναι τα αρχαιολογικά κατάλοιπα, οι αρχαιομετρικές μελέτες των οργανικών καταλοίπων, οι καταγραφές των πινακίδων της Γραμμικής Β’ και –κατ’ εξοχήν- η εικονογραφία. Για τη δημιουργία μίας ολοκληρωμένης εικόνας, κρίνεται απαραίτητο να γίνει αναφορά, τόσο στα πρακτικά μέσα -σύνεργα καλλωπισμού, είδη καλλυντικών και αρωματικών ελαίων-, που είχε στην διάθεσή της η Μυκηναία, καθώς και στις πρώτες ύλες που χρησιμοποιήθηκαν για την ενδυμασία και τα προϊόντα καλλωπισμού της. Ο συνδυασμός των δεδομένων αποσκοπεί στην κατανόηση των προτύπων ομορφιάς που επικρατούσαν κατά την Μυκηναϊκή περίοδο, καθώς και στην ανάδειξη των διαθέσιμων μέσων για την επίτευξη αυτών. Εν συνεχεία, το δεύτερο μέρος της παρούσας μελέτης, επιχειρεί την αποκωδικοποίηση του πολύπλευρου αυτού φαινομένου. Η ποικιλία των αισθητικών μέσων και η παρουσία αισθητικών προτύπων, δεν μπορεί να λειτουργεί ανεξάρτητα από την ιδιότητα, τους ρόλους και την κοινωνική θέση της γυναίκας στην μυκηναϊκή κοινωνία, αλλά και στην σφαίρα του υπερφυσικού. Στόχος λοιπόν του δεύτερου μέρους αποτελεί η αποσαφήνιση της φύσης των εδραιωμένων αισθητικών προτύπων και κατά πόσο αυτά αναδεικνύουν πρακτικές, τελετουργικές ή κοινωνικές ανάγκες.