Η αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας γεωκινδύνων (Τσουνάμι) με την χρήση των Τ.Π.Ε

Abstract

Η ψηφιακή εποχή στη οποία ζούμε μας αναγκάζει να αναζητούμε διαρκώς νέους τρόπους δημιουργικής ένταξης νέων πολυδύναμων εργαλείων στη μαθησιακή διαδικασία. Με την παρούσα έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά το σχολικό έτος 2015-16, επιδιώκεται η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας των ΤΠΕ στη διδασκαλία και μάθηση των γεωκινδύνων από μαθητές Γυμνασίου. Αναλύεται και αξιολογείται μια καινοτόμα διδακτική προσέγγιση των γεωκινδύνων, στα πλαίσια του μαθήματος της Γεωγραφίας με τίτλο: «Όταν θυμωμένα κύματα χτυπούν τον τόπο μας». Το εκπαιδευτικό πακέτο εφαρμόστηκε σε 21 μαθητές της Α΄ Γυμνασίου οι οποίοι μέσα από μια σειρά δραστηριοτήτων αναμενόταν να γνωρίσουν τις συνέπειες της δράσης των ενδογενών δυνάμεων στην επιφάνεια της γης, να αναγνωρίσουν τα κύματα tsunami, την αιτία δημιουργίας τους, τα χαρακτηριστικά τους και τον αντίκτυπο στην ζωή των ανθρώπων. Για τη διδασκαλία χρησιμοποιήθηκαν εκπαιδευτικά λογισμικά, υπερμέσα, πολυμέσα και μαθησιακά αντικείμενα από το Φωτόδεντρο. Επίσης για την οπτικοποίηση των πληροφοριών και την δημιουργία χάρτη χρησιμοποιήθηκαν τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών, QGIS. Η επιδίωξη της συγκεκριμένης διδακτικής παρέμβασης ήταν οι μαθητές να κατασκευάσουν τη γνώση μέσα σε ένα νέο μαθησιακό περιβάλλον με την συνεργατική και ανακαλυπτική μέθοδο. Για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της διδακτικής παρέμβασης ελήφθησαν υπόψη τα ερωτηματολόγια που συμπληρώθηκαν από τους μαθητές πριν και μετά την εφαρμογή του διδακτικού πακέτου (pretest και posttest). Επίσης αξιολογήθηκαν τα φύλλα εργασίας και τα έργα των μαθητών. Στην ερευνητική αυτή εργασία εκτός από την απλή παρουσίαση των αποτελεσμάτων γίνεται και συσχέτιση της επίδοσης με μεταβλητές όπως είναι το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο γονέων, το βαθμό εξοικείωσης με Η/Υ κ.α. Επιπροσθέτως για την διεξαγωγή των συμπερασμάτων λαμβάνεται υπόψη και η αξιολόγηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας από τους ίδιους τους μαθητές. Με κλειστού και ανοιχτού τύπου ερωτήσεις αξιολογείται η διδακτική παρέμβαση και στο σύνολο της αλλά και τις επιμέρους δράσεις της. Από την εφαρμογή του διδακτικού πακέτου παρατηρείται ότι τα μαθησιακά αποτελέσματα είναι πολύ καλά σε γνωστικό και σε συναισθηματικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο ικανοτήτων. Οι επιστημονικοί μικρόκοσμοι, τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών τους βοηθούν να προσεγγίζουν φαινόμενα που είναι δύσκολο να κατανοήσουν με άλλους τρόπους. Από την παρούσα έρευνα αποδεικνύεται ότι οι ΤΠΕ μπορούν να συμβάλλουν στην αποτελεσματική μάθηση κάθε μαθητή και επιτυγχάνουν τη πιο γρήγορη προσέγγιση του προκαθορισμένου στόχου. Επίσης μπορούν να τον κάνουν περισσότερο δημιουργικό, να ενισχύσουν την συνεργατικότητα και τη συμμετοχή του στη μαθησιακή διαδικασία και να τον κάνουν να αισθανθεί παραγωγικός μέσα στην ομάδα του.