Μουσική VS θρησκευτική ετερότητα σε πολιτιστικές εκδηλώσεις για νήπια

Abstract

Ένα από τα μαθήματα που εντάσσονται στα σχολεία είναι και το διδακτικό αντικείμενο της μουσικής. Στον χώρο της προσχολικής αγωγής, η μουσική εισάγεται με την μορφή διαθεματικών και διεπιστημονικών δραστηριοτήτων, «χάνοντας» την αυτονομία της αλλά διατηρώντας την πρώτιστη θέση στις πολιτιστικές εκδηλώσεις των νηπίων σε χώρους εντός και εκτός της σχολικής μονάδας. Η μουσική εξακολουθεί να εννοείται ως πολιτισμικό «προϊόν» των σχολείων όπου επιτελεί μια κοινωνική – παιδαγωγική (ψυχαγωγική;) λειτουργία αυστηρά περιγεγραμμένη. Επιβίωση της μουσικής για νήπια και της λειτουργίας της εκτός των εξιδανικευμένων σχολικών κοινοτήτων θεωρείται αδιανόητη, αφού αμφισβητεί τα θεμέλια μιας μονοσήμαντης πολιτισμικής συγκρότησης με έντονα πλέον εθνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Υπό αυτό το πρίσμα, κάθε καλλιτεχνικό παράγωγο των νηπίων εντός της βιόσφαιρας αυτής δεν είναι απλά «λειτουργικό», είναι και μοναδικό στον τρόπο με τον οποίο σηματοδοτείται και σηματοδοτεί με τη σειρά του, με πολλαπλές πολιτισμικές «αντηχήσεις» και «αντανακλάσεις» που καταρρέουν αν το έργο μεταφερθεί εκτός της «βιόσφαιρας», αποστεώνοντας τόσο το ίδιο, όσο και τις επιτελέσεις στις οποίες αυτό εμπλέκεται. Η παρούσα εργασία πραγματεύεται τις έννοιες της «ταυτότητας» και της «ετερότητας», της «συλλογικής» και της «θρησκευτικής» ταυτότητας σε μια αντιστικτική θέση απέναντι στο δεδομένο (;) της τυπικής προσφοράς αγωγής εκ μέρους της Μουσικής. Γίνεται αναφορά στην άρρηκτη σχέση της Μουσικής με τον Πολιτισμό και τα μετασχηματιστικά οφέλη της. Η εργασία ολοκληρώνεται με την παρουσίαση μίας τυπολογίας σχολικών εορτών και θεματικών εκδηλώσεων ως εργαλειακή «εφαρμογή» των προτύπων που δίνονται μέσα από τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών για το Νηπιαγωγείο και τους Οδηγούς για τον/την νηπιαγωγό. Συγχρόνως όμως, ο προβληματισμός παραμένει, σχετικά με το κατά πόσο η αισθητική αυτή συνδιαμορφώνει με την σειρά της την πολιτισμική συγκρότηση εντός της «βιόσφαιρας» των σχολικών περιβαλλόντων, διακινεί θρησκευτικές αξίες, διαμορφώνει νοήματα και υπόκειται σε διαρκή και ανεξάντλητη εξέλιξη. Καμιά επιστήμη άλλωστε δεν μπορεί μόνη της να περιγράψει επαρκώς την πολυπλοκότητα των ενεχόμενων φαινομένων