Προαναγνωστικές δεξιότητες σε παιδιά με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητα

Abstract

Προβλήματα φωνημικής διάκρισης και φωνολογικής επίγνωση έχουν βρεθεί να έχουν σε μεγάλο βαθμό παιδιά με ΔΕΠ-Υ σε σχέση με τα τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά. Αυτό συμβαίνει λόγω των χαρακτηριστικών της ΔΕΠ-Υ που είναι η ελλειμματική προσοχή, η παρορμητικότητα και η υπερκινητικότητα. Τα παιδιά αυτά δεν μπορούν να συλλάβουν σωστά τα ακουστικά ερεθίσματα και επομένως δεν μπορούν να προχωρήσουν σε περαιτέρω επεξεργασίες των φωνημάτων. Έτσι παρουσιάζουν σημαντικά ελλείμματα τόσο στον τομέα της ανάγνωσης όσο και στη γραφή.

Αντικείμενο Στην έρευνα μας συμμετείχαν 5 παιδιά με ΔΕΠ-Υ των οποίων τα αποτελέσματα συγκρίθηκαν με τα αποτελέσματα 5 τυπικών αναπτυσσόμενων παιδιών της Α δημοτικού. Τα παιδιά αυτά ήταν και αγόρια και κορίτσια.

Μέθοδος Τα παιδιά προέρχονται από τη Ρόδο και από τα Χανιά και υποβλήθηκαν στις ίδιες διαδικασίες. Αρχικά δόθηκε το ερωτηματολόγιο CBCL στους γονείς και στους εκπαιδευτικούς των παιδιών για να σιγουρευτούμε αν όντως τα παιδιά έχουν ΔΕΠ-Υ. Στην συνέχεια υποβάλαμε και στα δυο γκρουπ τις ίδιες ασκήσεις. Οι ασκήσεις είχαν σχέση με την φωνημική διάκριση, την φωνολογική επίγνωση, την ανάγνωση και τη γραφή. Για την φωνημική διάκριση χρησιμοποιήθηκε ένας κατάλογος λέξεων αυξημένης δυσκολίας. Για την φωνολογική επίγνωση χρησιμοποιήθηκαν διάφορες ασκήσεις όπως ικανότητας επισήμανσης της ομοιοκαταληξίας ανάμεσα σε δυο λέξεις, ικανότητα επισήμανσης της ομοιοκαταληξίας δυο λέξεων όταν λέγαμε στο παιδί τρεις λέξεις, ικανότητας εντοπισμού της ομοιότητας-διαφοράς στη συλλαβή όταν του λέγαμε τρεις λέξεις, ικανότητα συλλαβικής κατάτμησης και ικανότητα σύνθεσης των συλλαβών. Όσον αφορά την ανάγνωση και τη γραφή τα παιδιά κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα τεστ ασκήσεων που συμπεριελάμβανε ανάγνωση και γραφή γραμμάτων, συλλαβών, ορθογραφικά ομαλών λέξεων, ορθογραφικά εξαιρέσιμων λέξεων και ψευδολέξεων.

Αποτελέσματα Υπήρχαν σοβαρές διαφορές μεταξύ των δυο γκρουπ. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ είχαν χαμηλότερη επίδοση σχετικά με τα τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά σε όλες τις κατηγορίες των ασκήσεων που τους δόθηκαν. Ιδιαίτερη δυσκολία σημείωσαν στην φωνημική διάκριση, στην ανάγνωση και γραφή ορθογραφικά ομαλών, ορθογραφικά εξαιρέσιμων λέξεων και ψευδολέξεων.

Επίλογος Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ δεν έχουν επαρκώς αναπτυγμένη την φωνημική τους διάκριση με αποτέλεσμα να έχουν ελλιπείς φωνολογική επίγνωση κάτι το οποίο επηρεάζει και το προφορικό λόγο αλλά και στην μετέπειτα σχολική ζωή τους και το γραπτό λόγο.

Λέξεις κλειδιά: ΔΕΠ-Υ, φωνημική διάκριση, φωνολογική επίγνωση, ανάγνωση, γραφή

Phonemic discrimination and phonological awareness problems have been found to have children with ADHD compared with typically development children. This happens because of ADHD characteristics which are attention deficit, impulsivity and hyperactivity. These children can not properly capture the auditory stimuli and therefore can not proceed with further processing of phonemes. So there are significant deficiencies both in the field of reading and writing.

Objective In our study included 5 children with ADHD whose results were compared with the results of 5 typical developing children of A Grade class. These children were boys and girls.

Method The children were from Rhodes and Chania and subjected to the same procedures. At first they have been given the CBCL questionnaire to parents or teachers of children to make sure if the children have ADHD. Then both groups did the same exercises. The exercises were related with the phonemic discrimination, phonological awareness, reading and writing ability. For phonemic discrimination used a catalog with increase difficulty words. For phonological awareness used various exercises such as labeling capacity of rhyme between two words, labeling capacity of rhyming two words when we say three words, detection capacity of similarity-difference in syllable when we say three words, syllabic segmentation ability and skill composition of syllables. In reading and writing, the children were asked to complete an exercise test that included reading and writing letters, syllables, transparent words, not transparent words and pseudo words.

Results There were significant differences between the two groups. The ADHD children had lower performance on typically developing children in all categories of exercises given to them. Particular difficulty noted in phonemic discrimination, in reading and writing transparent words, not transparent words and pseudo words.

Epilogue Children with ADHD have not developed enough their phonemic discrimination with this result they have incomplete phonological awareness something which affects the verbal speech, the written speech and the school life.

Keywords: ADHD, phonemic discrimination, phonological awareness, reading ability, writing ability.