Διερεύνηση των κοινωνικών χαρακτηριστικών των Προγραμμάτων «Άθληση για Όλους» του Δήμου Λέσβου 2018-2019. Οι περιπτώσεις των ομάδων ενηλίκων, γυναικών, ΑμεΑ και τρίτης ηλικίας σε σχέση με τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Abstract

Ο κοινωνικός αποκλεισμός των ευπαθών ομάδων πληθυσμού αποτελεί κυρίαρχο και βασικό θέμα το οποίο απασχολεί πολλούς κοινωνικούς επιστήμονες. H φυσική σωματική άσκηση μπορεί να λειτουργήσει ως μέσον επίτευξης της κοινωνικής ενσωμάτωσης και υπέρβασης του κοινωνικού αποκλεισμού. Σκοπός της έρευνας ήταν η διερεύνηση στάσεων και απόψεων των ομάδων ενηλίκων ατόμων, γυναικών, ΑμεΑ και ατόμων τρίτης ηλικίας, που συμμετέχουν στα Προγράμματα «Άθληση για Όλους» του Δήμου Λέσβου κατά το έτος 2018-2019, θεωρώντας ότι αυτά τα προγράμματα έχουν μια δυναμική άμβλυνσης του κοινωνικού αποκλεισμού που υφίστανται τα άτομα των προαναφερθεισών ομάδων. Στην παρούσα έρευνα συμμετείχαν 5 ενήλικες κάτοικοι της Αγιάσου, 5 γυναίκες, 1 άτομα με αναπηρία και 4 άτομα τρίτης ηλικίας. Η μέθοδος συλλογής δεδομένων ήταν η συνέντευξη και η ανάλυση των δεδομένων έγινε με ποιοτικό τρόπο, μέσω θεματικής ανάλυσης. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες βιώνουν εκπαιδευτικό αποκλεισμό λόγω άνισων ευκαιριών που οφείλονται στην ηλικία και στις οικογενειακές υποχρεώσεις, κοινωνικό αποκλεισμό λόγω ανεπαρκών υπηρεσιών υγείας και αποκλεισμό από την εργασία λόγω περιορισμένων θέσεων εργασίας. Παρόλα αυτά, προς το παρόν, δεν βιώνουν κοινωνικό αποκλεισμό λόγω οικονομικών λόγων. Ακόμη, από την έρευνα φάνηκε ότι οι συμμετέχοντες δεν βιώνουν κοινωνικό αποκλεισμό λόγω γεωγραφικού αποκλεισμού, αφού δεν αντιμετωπίζουν δυσκολίες μετακίνησης, καθώς και κοινωνικό αποκλεισμό όσον αφορά τις ευκαιρίες άθλησης και ψυχαγωγίας γιατί τα ΠΑγΟ σχεδιάζουν προγράμματα άθλησης, τα οποία εντάσσουν όλους τους πολίτες ανεξαρτήτως κοινωνικών χαρακτηριστικών. Επιπλέον, τα ευρήματα δείχνουν ότι η άσκηση έχει σωματικά, ψυχολογικά – ψυχικά και κοινωνικά οφέλη. Συγκεκριμένα, τα άτομα μέσω των ΠΑγΟ έρχονται σε επαφή και συναναστρέφονται με άλλα άτομα, επικοινωνούν και ανταλλάσσουν απόψεις, κάνουν γνωριμίες και συνάπτουν νέες φιλίες, γίνονται ομάδα και εντάσσονται σε αυτή, αναπτύσσουν την αυτοπεποίθησή τους, περνάνε ευχάριστα τον χρόνο τους, απεγκλωβίζονται από το σπίτι και με λίγα λόγια κοινωνικοποιούνται και εν τέλει γίνονται αποδεκτά από την κοινωνία. Ακόμη, αναπτύσσουν τη φυσική κατάστασή τους, είναι λειτουργικά και αυτόνομα στην καθημερινότητά τους. Η συμμετοχή στα ΠΑγΟ απελευθερώνει από τις εντάσεις της καθημερινότητας, καθώς η άσκηση αποτελεί τρόπο εκτόνωσης και διαφυγής από τις καθημερινές υποχρεώσεις και τα καθημερινά προβλήματα. Υπό την έννοια αυτή τα ΠΑγΟ λειτουργούν ως φορέας άμβλυνσης και άρσης του κοινωνικού αποκλεισμού που δύναται να βιώνουν οι ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Επισημαίνεται η ανάγκη για άμεση χρηματοδότηση και κρατική επιχορήγηση, ώστε να παραχθούν αθλητικές υποδομές και εξοπλισμός για τα ΠΑγΟ και άμεσα μέτρα ώστε τα ΠΑγΟ να πραγματοποιούνται όλο το χρόνο και να υπάρχει ενημέρωση ως προς αυτά. Τέλος, ο κοινωνικός αποκλεισμός των ευπαθών ομάδων οφείλεται στο κράτος, το οποίο αδιαφορεί ή αδυνατεί να παρέχει σε όλους ίσες ευκαιρίες και ίσα δικαιώματα και στην αντίληψη και συμπεριφορά του γενικού πληθυσμού απέναντι στις ευπαθείς ομάδες, υπό την έννοια ότι τις θεωρούν κατώτερες και ότι μειονεκτούν, με αποτέλεσμα να χρήζουν ιδιαίτερης αντιμετώπισης που συνάδει με τον αποκλεισμό αυτών.

Social exclusion and vulnerable population groups are the two basic themes central to social scientists. It is generally agreed that physical exercise has social benefits which means that through exercise can achieve social inclusion and overcoming social exclusion. The aim of this study was to investigate the attitudes and views of the adult, women, disabled and elderly groups participating in the «Sports for All» programs of the Municipality of Lesvos in the year 2018-2019, considering that these programs have a dynamic reduction in the social exclusion suffered by the individuals of the abovementioned groups. In this qualitative research 5 adults, 5 women, 1 disabled person and 4 elderly people from Agiasos and Mytilene were interviewed. Data were analysed using thematic analysis. The results suggest that participants experience educational exclusion due to inequality of opportunities which related to age and family responsibilities. Also, participants experience social exclusion because of inadequate health services. Moreover, they experience exclusion from work due to limited jobs. However, for the time being, participants do not feel the consequences of exclusion that related to economical problems. From the other hand, research has shown that participants are not experiencing social exclusion due to geographical exclusion, as they do not face mobility difficulties. They also do not feel social exclusion in the terms of sports and leisure opportunities because of programs that designing programs that involve all citizens regardless of their social characteristics. Furthermore, the finding show that exercise has physical, psychological - psychological and social benefits. For example, people interact with other people, communicate and exchange opinions, get acquainted and make new friendships, become a group and join it, develop their self-esteem, spend their time pleasantly, get away from home through exercise programs and in other words they socialized and being accepted by society. They also develop their physical condition which means that they are functional and autonomous in their daily lives. Moreover, people extinguish and escape from everyday responsibilities and problems through physical exercise. In other words, exercise programs act as a vehicle for mitigating and removing social exclusion that vulnerable population groups can experience and feel. There is a need for further funding and government subsidy in order to have infrastructure and sports equipment. Also, municipality must inform citizens from programs and take measures in order to begin programs earlier. Finally, the state is responsible for vulnerable groups’ social exclusion because it does not offer equal opportunities and rights to vulnerable groups. Society and general population believe that vulnerable groups are inferior and disadvantaged and as result they have a negative and disadvantageous perception and practice to vulnerable groups that excludes them.