Ιδιωτικό και δημόσιο: ο χαρακτήρας των αξιόποινων πράξεων στο αθηναϊκό δίκαιο

Abstract

Στην εργασία αυτή γίνεται μια προσπάθεια ερμηνείας της ασαφούς και υποκειμενικής διάκρισης ορισμένων ιδιωτικών και δημοσίων αδικημάτων στο ποινικό δίκαιο της κλασικής Αθήνας, στο πλαίσιο του εκδημοκρατισμού της Αθηναϊκής πολιτείας. Ειδικότερα πραγματοποιείται μία ενδελεχής εξέταση όλων εκείνων των παραγόντων οι οποίοι καθορίζουν την ένταξη ενός αδικήματος στη σφαίρα του ιδιωτικού ή του δημοσίου. Φυσικά κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί χωρίς να θιγεί το ζήτημα της κοινωνικής δραματοποίησης της δίκης, αλλά και την περιγραφή όλης της διαδικασίας, από τη στιγμή της διάπραξης του αδικήματος μέχρι την εκδίκαση του και την απόδοση της δικαιοσύνης. Κατόπιν της οριοθέτησης και της ανάλυσης αυτής της διάκρισης, ασχολούμαστε με δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις δικαστικής διαμάχης της κλασικής Αθήνας, αυτές του Ανδοκίδη και του Λεωκράτη, μέσα από τις οποίες γίνεται πιο κατανοητή η αλληλεπίδραση των παραγόντων εκείνων, σύμφωνα με τους οποίους ένα αδίκημα ταλαντεύεται μεταξύ του ιδιωτικού και του δημοσίου. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στη σημασία που είχε η διάκριση αυτή για τη κοινωνία της κλασικής Αθήνας, τους ρόλους και τους σκοπούς που εξυπηρετούσε σε σύγκριση με τη σύγχρονη αντίληψη της διάκρισης αυτής. Τέλος συντελείται μια προσπάθεια ανάδειξης της ιδιαιτερότητας του αττικού δικαίου, όσον αφορά το εύρος των ζητημάτων που ρύθμιζε, τη λειτουργία του, αλλά και τη πολυπρισματική ερμηνεία του.