Ανταρκτική: το γεωπολιτικό διακύβευμα

Abstract

Η Ανταρκτική είναι μία ήπειρος που χαρακτηρίζεται από τις ιδιαίτερες γεωλογικές και κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν καθώς και το, επίσης ιδιαίτερο, πλαίσιο διακυβέρνησής της. Η υπογραφή της Συνθήκης της Ανταρκτικής, έγγραφο το οποίο αποτελεί μέχρι και σήμερα το βασικό πλαίσιο διακυβέρνησης της ηπείρου. Η Συνθήκη καταφέρνει να παγώσει τις διεκδικήσεις δημιουργώντας ένα ειρηνικό πλαίσιο συνεργασίας ανάμεσα στα συμμετέχοντα κράτη. Ζητήματα που προκύπτουν αργότερα διαχειρίζονται με την υπογραφή νέων συμβάσεων και τελικά με το Πρωτόκολλο της Μαδρίτης το 1998. Στις μέρες μας, το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και οι ανυπολόγιστες συνέπειές του για την περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική ευμάρεια του πλανήτη, έχει αναδειχθεί σε μείζον ζήτημα της σύγχρονης γεωπολιτικής, παράγοντες νέες συνθήκες και νέες επιδιώξεις ανάμεσα στις παγκόσμιες δυνάμεις. Πολλοί επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η κλιματική αλλαγή αποτελεί έναν από τους επιτακτικότερους κινδύνους της παγκόσμιας ασφάλειας. Με δεδομένη την εξέχουσα θέση της Ανταρκτικής στο ζήτημα αυτό, λόγω της γεωγραφικής θέσης και των κλιματικών συνθηκών της, η εργασία εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο η γεωπολιτική γύρω από την ήπειρο αφομοιώνει τις ιδιαίτερες συνθήκες της κλιματικής αλλαγής. Ως σημαντικότεροι παράγοντες αναγνωρίζονται, η προσπάθεια του ATS να εντάξει το ζήτημα στις προτεραιότητές του την ίδια στιγμή που τα γεωπολιτικά συμφέροντα εξελίσσονται και παρατηρείται η άνοδος νέων δυνάμεων του ανατολικού κόσμου. Στο πλαίσιο αυτό, οι πλουτοπαραγωγικοί πόροι της ηπείρου αναδύονται ως πρωταρχικοί παράγοντες γεωπολιτικού ανταγωνισμού.