Γεωπολιτική ψυχροπολεμική και μεταψυχροπολεμική εποχή:

Abstract

Αντικείμενο της παρούσας μελέτης είναι η ανάλυση του γεωπολιτικού ρόλου της Τουρκίας από την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου μέχρι το τέλος του με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, και στη συνέχεια κατά τη μεταψυχροπολεμική περίοδο και την άνοδο του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΠ) στην εξουσία. To τουρκικό κράτος που προέκυψε από το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αποτελούσε ένα προπύργιο της Δύσης στα σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης, και ως τέτοιο αντιμετωπίστηκε από την Ευρώπη και κυρίως από τις ΗΠΑ. Η Άγκυρα, ακολουθώντας πιστά τις αρχές του Κεμαλισμού, είχε καθαρό προσανατολισμό στην εξωτερική της πολιτική επιδιώκοντας την ένταξή της στην ΕΟΚ και τη συνεργασία με τις ΗΠΑ και τους νατοϊκούς συμμάχους της. Οι όποιες πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις πραγματοποιούνταν με την εποπτεία των Ενόπλων Δυνάμεων, των οποίων ο ρόλος δεν περιορίζονταν στη διασφάλιση των συνόρων της χώρας, αλλά αποτελούσαν τον ορισμένο από τον Κεμάλ Ατατούρκ, θεματοφύλακα του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους. Η λήξη του Ψυχρού Πολέμου το 1991 βρήκε τη χώρα να επιδιώκει ακόμα να εισέλθει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ στη πολιτική ζωή του τόπου βασικοί παράγοντες επιρροής παρέμεναν οι κεμαλιστές και ο Στρατός. Με την οικονομία της να ασφυκτιά, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο(ΔΝΤ) να ελέγχει τα δημοσιοοικονομικά, έχοντας συμμετάσχει 18 φορές σε πρόγραμμα διάσωσης, και τα φαινόμενα διαφθοράς στο κράτος να είναι συχνά, η κοινωνία πλέον αναζητούσε μια νέα άφθαρτη πολιτική δύναμη. Η άνοδος του ΑΚΠ στην εξουσία το 2002 αποτέλεσε σημείο καμπής για τη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας. Το κόμμα των Ταγίπ Ερντοάν, Αχμέτ Νταβούτογλου και Αμπντουλάχ Γκιούλ κατάφερε να βρει μεγάλα ερείσματα στην κοινωνία απομονώνοντας τον Στρατό, να οδηγήσει τη χώρα σε οικονομική ανάπτυξη και να επιδιώξει, εκμεταλλευόμενη τους ιστορικούς της δεσμούς από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, να αναβαθμίσει τον γεωπολιτικό της ρόλο.