Αξιολόγηση των μετρικών χαρακτηριστικών των δοντιών για τον προσδιορισμό του φύλου, σε υλικό Ρωμαϊκής εποχής από τη Μαυροπηγή Κοζάνης

Abstract

Στην παρούσα εργασία επιχειρείται η αξιολόγηση των μετρικών χαρακτηριστικών των δοντιών με σκοπό τον προσδιορισμό του φύλου σε 142 σκελετούς Ρωμαϊκής εποχής από τη Μαυροπηγή Κοζάνης. Για τη μελέτη των σεξουαλικά διμορφικών χαρακτηριστικών των δοντιών στο δείγμα, μετρήθηκαν οι διαστάσεις όλων των δοντιών, εκτός των τρίτων γομφίων, και ελήφθησαν οι τιμές της εγγύς-άπω και παρειακής-γλωσσικής διαμέτρου της μύλης και του αυχένα, αντίστοιχα. Η διαδικασία εφαρμόστηκε σε δόντια μόνιμης οδοντοστοιχίας τα οποία συλλέχθηκαν μέσω της ανασκαφικής διαδικασίας, και συγκεκριμένα, σε όσα παρέμεναν ακέραια ως προς τη δομή τους και δεν παρουσίαζαν παθολογικά στοιχεία. Η στατιστική ανάλυση και επεξεργασία των δεδομένων υλοποιήθηκε με το στατιστικό πρόγραμμα IBM SPSS v24. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, οι εξεταζόμενες διαστάσεις του κυνόδοντα, και συγκεκριμένα της μύλης και του αυχένα της κάτω γνάθου και του αυχένα της άνω γνάθου, εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά φυλετικού διμορφισμού στον συγκεκριμένο πληθυσμό. Για τις μετρήσεις του κυνόδοντα, χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της διαχωριστικής ή διακριτικής ανάλυσης (Discriminant Function Analysis DFA), και το ποσοστό εκτίμησης του βιολογικού φύλου βάσει της DFA ήταν 72%. Το σκελετικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε στην παρούσα εργασία, είχε μελετηθεί στο παρελθόν ως προς το φύλο των σκελετών με βάση τα μορφολογικά χαρακτηριστικά των οστών. Συνεπώς, ένας από τους στόχους της εργασίας είναι να διερευνηθεί ο βαθμός της ταυτοποίησης των αποτελεσμάτων κατά την κατηγοριοποίηση του δείγματος μεταξύ των μορφολογικών χαρακτηριστικών των οστών και των μετρικών χαρακτηριστικών των δοντιών.

The aim of this study is the evaluation of sexual dimorphism in dental metrical characteristics in order to estimate sex in 142 individuals from the Roman period excavated in Mavropigi, Kozani. By investigating sexual dimorphic characteristics in this dental sample, we measured mesiodistal (MD) and buccolingual (BL) dimensions from crown and cervix of all teeth in maxilla and the mandible, except for the third molar. The teeth measured belong to the permanent dentition. Only the teeth that remained intact in their structure and did not show any pathological lesions were used. The data processing was made using the statistic software SPSS v24. The data were analyzed by using discriminant function analysis (DFA). The measurements of crown and cervix from mandibular canine and the measurements of cervix from maxillary canine, are the most sexual dimorphic dimensions in this dental sample. The skeletal material had previously been studied in terms of the sex of individuals via morphological characteristics of the bones. Therefore, one of the objectives of this study was to investigate the degree of which, morphological bone characteristics and metric characteristics of the teeth were similar in sex classification process. The results of the research provide strong evidence that the success rate of sex determination based on the metric characteristics of teeth is 72%. Thus, sex determination of individuals through metric measurements of teeth may be used as an additional technique together with morphological characteristics, as similar studies have already shown.