Το γλωσσικό ιδίωμα της περιοχής των Χασίων (ν. Γρεβενών)

Abstract

Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η περιγραφή και η ανάλυση του γλωσσικού ιδιώματος της περιοχής των Χασίων, του νομού Γρεβενών. Η περιγραφή βασίστηκε σε προσωπική έρευνα, στη γνώση του ιδιώματος (ο γράφων είναι φυσικός ομιλητής) και στις γραπτές και προφορικές πηγές κυρίως από ανθρώπους μεγάλης ηλικίας (NORMS). Στόχος και σκοπός της ερευνητικής αυτής προσπάθειας υπήρξε η περιγραφή, ανάλυση και η βαθύτερη μελέτη του ιδιώματος της περιοχής των Χασίων. Αποτελεί κυρίως μια συγχρονική προσέγγιση του ιδιώματος και περιλαμβάνει τέσσερα επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης: το επίπεδο της φωνητικής, της φωνολογίας, της μορφολογίας και της σύνταξης ενώ παράλληλα επεκτείνεται και στο λεξιλογικό επίπεδο, με στόχο να καλυφθεί όλο το γλωσσικό φάσμα του ιδιώματος Στο επίπεδο της φωνητικής και της φωνολογίας η μελέτη επικεντρώθηκε στην περιγραφή και στη συστηματική οργάνωση και διάκριση των φωνημάτων του ιδιώματος, στον εντοπισμό και την ακριβή πραγμάτωση των φθόγγων και στην παρουσίαση των σημαντικότερων φωνολογικών φαινομένων. Στο μορφολογικό πεδίο, έγινε προσπάθεια εντοπισμού και κατάτμησης των γραμματικών μορφημάτων, καθώς επίσης περιγράφηκαν τα μορφολογικά φαινόμενα του ιδιώματος και πραγματοποιήθηκε η ανάλυση του ονοματικού και ρηματικού συστήματος του ιδιώματος. Εξετάστηκαν οι βαθύτερες λειτουργικές σχέσεις αλληλοεξάρτησης των γλωσσικών στοιχείων, που καθορίζουν το ρόλο και την ακριβή λειτουργία των μονάδων του μορφολογικού συστήματος του ιδιώματος. Στο πεδίο της σύνταξης έγινε ανάλυση και περιγραφή των σημαντικότερων συντακτικών λειτουργιών, καθώς και των συντακτικών φαινομένων που διακρίνουν το ιδίωμα, όχι μόνο από την ΚΝΕ, αλλά και από άλλα συγγενή ιδιώματα.