Νεανικές οργανώσεις στην Ελλάδα: ο Ελληνικός προσκοπισμός στα έτη 1923 - 1939

Abstract

Στις αρχές του 20ου αιώνα η παιδαγωγική πρόταση του προσκοπισμού, που έχει δημιουργηθεί στην Αγγλία το 1907, έχει εξαπλωθεί σε αρκετές χώρες της Ευρώπης αλλά και της Αμερικής. Η ίδρυση του Ελληνικού Προσκοπισμού στην Ελλάδα το 1910 συμπληρώνει την επικρατούσα αντίληψη για την εκπαίδευση των νέων (παιδεία-σωματική αγωγή-στρατιωτική προπαίδευση). Η πρόταση αυτή βρίσκει την αποδοχή της από την πολιτεία και υιοθετείται από την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1915. Με τον νόμο 1066/1917 ο προσκοπισμός μετατρέπεται σε ίδρυμα εποπτευόμενο από την πολιτεία και ιδιαίτερα από το Υπουργείο Παιδείας και το Υπουργείο των Στρατιωτικών. Στα χρόνια που διαμορφώνουν την περίοδο του μεσοπολέμου η εργασία αναδεικνύει την υποστήριξη και τη σχέση που δημιουργείται από την εποπτεία κράτους (παιδεία –στρατός) για την ανάπτυξη του προσκοπισμού αλλά και την συμβολή του προσκοπισμού σε θέματα υποστήριξης της εθνικής ταυτότητας στις νέες χώρες. Αναζητώντας και καταγράφοντας την προσκοπική ιστορία της περιόδου, αναδεικνύεται η κοινωνική συμβολή του προσκοπισμού στην ενσωμάτωση των προσφυγικών ροών στην χώρα, αλλά και στην κοινωνική αποδοχή όλων των πληθυσμιακών και θρησκευτικών μειονοτήτων. Η σχέση του προσκοπισμού με τη Βασιλεία, την Νέα Ελληνική Δημοκρατία και τις ανερχόμενες κοινωνικές και πολιτικές τάσεις της περιόδου (εθνικισμός, φασισμός, κομμουνισμός) δημιουργούν ένα πλαίσιο που αναταράσσει τα προσκοπικά γεγονότα στην εν λόγω περίοδο, οδηγώντας στην διάλυση του από το καθεστώς της 4ης Αυγούστου με την αναγκαστική ενσωμάτωση με την Εθνική Οργάνωση Νεολαίας του Μεταξά το 1939. Στην ερευνητική εργασία αναδεικνύεται η σχέση του προσκοπισμού με την κοινωνία και τις εκφάνσεις της (πολιτισμός, περιβάλλον, εθελοντισμός) καθώς και η σχέση του με τον αθλητισμό και την σωματική αγωγή.

The beginning of the 20th century witnessed the birth of Scouting in Great Britain in 1907 and its proliferation across Europe and America. The beginning of Scouting in Greece in 1910, is in accordance with the prevailing ideas about youth education (Education - Physical training – Military preparation). The educational system that Scouting proposes is accepted by the Greek state and adopted with the 1915 educational reform. According to law 1066/1917, Scouting acquires Institutional status and is overseen by the ministries of Education and Military Affairs. This study, brings to the forefront the relationship that formed between the state and Scouting because of this oversight that led to the latter’s growth, but also Scouting’s contribution to the issue of national identity across the newly acquired lands, during the inter-war period. By searching for and documenting the history of Greek Scouting during this period, this study, highlights the social contribution of the movement in the assimilation of the refugees, but also the acceptance of religious and ethnic minorities. The relationship between Scouting on the one hand and, the Crown, the New Republic and the rising social and political ideas of the period (Nationalism, Fascism, Communism) on the other, created a framework that produces tensions within Scouting and culminates in its break-down by the Metaxas dictatorship and its obligatory assimilation to the National Youth Organisation in 1939. This study examines the relationship between Scouting and Greek society in its different forms (cultural, environmental, volunteering), as well as its relationship with sports and physical education.