Έμφυλες και σεξουαλικές διαστάσεις του "ρατσισμού": εννοιολογήσεις συνυφασμένων καταπιέσεων στους ΛΟΑΤΚ κινηματικούς λόγους

Abstract

Through conversations with activists, Ι explore conceptualisations of interwoven oppressions and resistances in lesbian, gay, bisexual, trans and queer (LGBTQ) political spaces in Athens and Thessaloniki. My point of departure is the use and signification of “racism” in LGBTQ discourses as a superordinate concept, as well as that of its subcategories, specifically “homophobia” and “transphobia.” Ηow is this use of “racism” related to the concept of “intersectionality,” now emergent in the Greek context? How do activists define the referential scope and semantic contents of these concepts, based on what knowledges grounded in lived experiences, and on what kinds of social movement strategies? How do these concepts and their theoretical underpinnings reflect or direct activists’ political resistance to the widespread violence that they identify within and on the borders of Greek society? What potential alliances are enabled or prevented by differential consciousnesses, conceptualizations and descriptions of multiple, simultaneous and interwoven oppressions? In approaching these questions, I trace the ways in which my interlocutors produce theories, through which social conditions of racist, heteronormative, and gendered power are made visible, are explained and are contested—conditions that they identify with the institutions —“nation, religion, and family”— that make up the “triptych” or the “syntax of power.”

Μέσω συνομιλιών με ακτιβίστριες/ακτιβιστές ανιχνεύω εννοιολογήσεις συνυφασμένων καταπιέσεων και αντιστάσεων στο λεσβιακό, ομοφυλόφιλο/γκέι, αμφισεξουαλικό, τρανς και κουίρ (ΛΟΑΤΚ) πολιτικό χώρο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Σημείο αφετηρίας είναι η χρήση και η σημασιοδότηση στους ΛΟΑΤΚ λόγους του όρου «ρατσισμός» ως υπερτασσόμενη έννοια και τις επιμέρους κατηγοριοποιήσεις του, ιδιαίτερα την «ομοφοβία» και την «τρανσφοβία». Πως σχετίζεται ο «ρατσισμός» με την αναδυόμενη στα ελλαδικά συμφραζόμενα έννοια της «διαθεματικότητας» [intersectionality]; Πως ορίζουν την αναφορική έκταση και τα σημασιολογικά περιεχόμενα των εν προκειμένω όρων οι ακτιβίστριες/ακτιβιστές και βάσει ποιων βιωματικών γνώσεων και κινηματικών στρατηγικών. Πως αυτές οι έννοιες και τα θεωρητικά τους υπόβαθρα αντικατοπτρίζουν ή και καθοδηγούν την πολιτική τους αντίσταση στη διάχυτη βία που εντοπίζουν στο εσωτερικό και στα σύνορα της ελληνικής κοινωνίας; Ποια είδη εν δυνάμει συμμαχιών επιτρέπουν ή προλαμβάνουν οι διαφορικές συνειδητοποιήσεις, εννοιολογήσεις και περιγραφές των πολλαπλών, ταυτόχρονων και συνυφασμένων καταπιέσεων; Προσεγγίζοντας αυτά τα ερωτήματα, ιχνηλατώ τους τρόπους με τους οποίους οι συνομιλήτριες/συνομιλητές μου παράγουν θεωρίες μέσω των οποίων διαφαίνονται, εξηγούνται και αμφισβητούνται οι κοινωνικές συνθήκες ρατσιστικής, ετεροκανονικής και έμφυλης βίας που οι ίδιες/ίδιοι συνταυτίζουν με τους θεσμούς —«πατρίς, θρησκεία, οικογένεια»— που απαρτίζουν το «τρίπτυχο» ή τη «συντακτική της εξουσίας».