Εκτίμηση της έκθεσης σε βαρέα μέταλλα, μέσω των περιττωμάτων, της ασπρομέτωπης χήνας και της νανόχηνας κατά την διαχείμαση τους σε ελληνικούς υγρότοπους

Abstract

Τα επίπεδα συγκέντρωσης των βαρέων μετάλλων (Pb, Αl, Ni, και Zn) στα περιττώματα πτηνών του είδους της απειλούμενης Νανόχηνας (Anser erythropus) και της μη - απειλούμενης Ασπρομέτωπης χήνας (Anser albifrons) διερευνήθηκαν σε δύο υγρότοπους της Βορείου Ελλάδας, στη λίμνη Κερκίνη και στο Δέλτα του Έβρου. Αναλύθηκαν δείγματα περιττωμάτων, φυτών και εδάφους. Οι συγκεντρώσεις των Pb, Ni και Zn στα δείγματα των περιττωμάτων ήταν χαμηλές σε σχέση με τη συγκέντρωση του Al, υποδηλώνοντας ότι οι συγκεντρώσεις των μετάλλων δεν επηρεάζονται από κάποια πηγή ρύπανσης. Τα επίπεδα των μετάλλων κανονικοποιήθηκαν χρησιμοποιώντας τις συγκεντρώσεις του Al, προκειμένου να αξιολογηθεί η επίδραση της κατά λάθος κατάποσης του εδάφους ή ιζημάτων με την τροφή. Το Al χρησιμοποιείται ως παράγοντας ελέγχου της ποσότητας του εδάφους που εμφανίζεται στα περιττώματα, γιατί είναι το στοιχείο με τη μεγαλύτερη αναλογία στη σύσταση των περισσοτέρων εδαφών. Το γενικό γραμμικό μοντέλο (GLM) εφαρμόστηκε στα δεδομένα για τον έλεγχο της συσχέτισης των συγκεντρώσεων των μετάλλων με αυτές του Al, και επομένως με τις συγκεντρώσεις των μετάλλων στο έδαφος. Παρατηρήθηκε μια γενική γραμμική σχέση στα επίπεδα των συγκεντρώσεων των μετάλλων και του Al στα περιττώματα και των δύο ειδών σε αμφότερες τις περιοχές μελέτης. Ωστόσο, παρατηρήθηκαν κάποιες διαφοροποιήσεις στις συγκεντρώσεις του Ni και του Zn, συγκριτικά με το Al. Έτσι, για το Ni η δεν υπήρξε γραμμική συσχέτιση με τις συγκεντρώσεις του Al, για τα δείγματα από την Ασπρομέτωπη χήνα στην περιοχή του Δέλτα του Έβρου. Επιπλέον, για τις συγκεντρώσεις του Zn, παρατηρήθηκε μια λιγότερο ισχυρή γραμμική συσχέτιση με τις συγκεντρώσεις Al στα περιττώματα για τα δείγματα τόσο της Ασπρομέτωπης χήνα στον Έβρο, όσο και της Νανόχηνα και στις δύο περιοχές μελέτης. Τέλος, η συνολική ανάλυση μας επιτρέπει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι το έδαφος ή το ίζημα είναι η σημαντικότερη πηγή μετάλλων για τα πτηνά, ωστόσο όχι η μοναδική.