Δημιουργική διδασκαλία και μάθηση των ΤΠΕ

Abstract

Στην ιστορία της ανθρωπότητας, η δημιουργική σκέψη, με την εφευρετικότητα και την καινοτόμο ευρηματικότητά της, υπήρξε κινητήρια δύναμη για πρόοδο και αλλαγή (Παρασκευόπουλος & Παρασκευοπούλου, 2009). Και επειδή αυτές θα έρθουν μέσα από την κάθε επόμενη νέα γενιά είναι φανερό πως χωρίς την ικανότητα να σκέφτονται με δημιουργικό τρόπο τα παιδιά, θα είναι δίχως φαντασία και χωρίς τις απαραίτητες δεξιότητες για να συνεχίσουν αποδοτικά στη προσωπική και επαγγελματική τους ζωή (Wheeler, Waiter&Bromfield, 2002). Με την πρόοδο των σχετικών ερευνών και την σταδιακή ανάπτυξη της κοινωνίας της γνώσης διαμορφώνεται βαθμιαία η πεποίθηση ότι η δημιουργικότητα αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη ψυχονοητική υγεία, και την επαγγελματική επιτυχία του ατόμου (Torrance, 1995). Η δημιουργική σκέψη και συμπεριφορά δεν αποτελεί ένα χάρισμα με το οποίο η φύση έχει προικίσει μόνο ορισμένους ανθρώπους, αλλά σφυρηλατείται μέσα σε ένα κατάλληλο περιβάλλον που παρέχει εκπαίδευση με αντίστοιχες τεχνικές ανάπτυξης της (Λάππας & Φεσάκης, 2011). Προς αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσαν να συντελέσουν οι Τ.Π.Ε. μιας και η αλληλεπίδραση μεταξύ των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους και των χαρακτηριστικών της δημιουργικότητας ανοίγει νέες προοπτικές για την ανάπτυξη της δημιουργικότητας στην εκπαίδευση (Νικολοπούλου & Σάλτα, 2016). Οι Goodwin, Goodwin&Garel (1986) υποστηρίζουν ότι η αλληλεπίδραση του παιδιού με τον υπολογιστή, υποβάλλει το παιδί σε μια νοητική διαδικασία αφηρημένης μορφής, η οποία ενισχύει τη δημιουργική σκέψη, την ικανότητα λύσης προβλημάτων, τη λήψη αποφάσεων, τη σύλληψης των αιτιών ενός προβλήματος όπως επίσης και την ικανότητα αναπαράστασης της πληροφορίας. Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι απόψεις του Havice (1994) ο οποίος υποστηρίζει ότι με την χρήση υπολογιστή ενισχύεται η κριτική σκέψη και του Litchfield (1995), ο οποίος σημειώνει ότι υποστηρίζεται η συγκροτημένη σκέψη και βελτιώνεται το αποτέλεσμα της νοητικής διεργασίας. Στο σημείο που επικεντρώνεται η παρούσα έρευνα, είναι το κατά πόσο συσχετίζονται, αλληλεπιδρούν και συνυπάρχουν οι Τ.Π.Ε. με την δημιουργικότητα και τη φαντασία των μαθητών, μέσα στα πλαίσια (κοινωνικά – πολιτικά και οικονομικά) του σύγχρονου ελληνικού σχολείου. Μια έρευνα που έγινε στα πλαίσια του τμήματος “Μηχανικών Πληροφοριακών Και Επικοινωνιακών Συστημάτων” της σχολής “Θετικών Επιστημών” του Πανεπιστημίου Αιγαίου για το ακαδημαϊκό έτος 2016 – 2017. Για να είναι το εγχείρημα της παρούσας έρευνας έγκυρο, ολοκληρωμένο και πιο αποδοτικό στηρίχθηκε σε δύο άτομα. Πρόκειται για δυο εκπαιδευτικούς, μία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και ενός της δευτεροβάθμιας, που λόγω εργασίας είχαν πρόσβαση σε διαφορετικές βαθμίδες της εκπαίδευσης, κάτι που αποτέλεσε απαραίτητη προϋπόθεση για τη συλλογή ενός δείγματος ικανού να οδηγήσει σε αξιόπιστα αποτελέσματα. Επιπλέον, χρήσιμες ήταν οι ιδιότητες του καθενός λόγω επαγγέλματος. Συγκεκριμένα, η εκπαιδευτικός της πρωτοβάθμιας ασχολήθηκε εστιασμένα με το κομμάτι που αφορούσε τον σχεδιασμό του τεστ δημιουργικότητας, ενώ ο καθηγητής Πληροφορικής της δευτεροβάθμιας σχεδίασε το ερωτηματολόγιο που αφορούσε την αυτεπάρκεια στην Πληροφορική και στις ΤΠΕ. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία ενός σωστά σχεδιασμένου εργαλείου συλλογής δεδομένων από καταρτισμένους στον τομέα τους εκπαιδευτικούς. Η δομή της εργασίας αποτελείται από το θεωρητικό πλαίσιο και το ερευνητικό μέρος. Στο θεωρητικό πλαίσιο γίνεται αναφορά στη δημιουργικότητα, στη σχέση της δημιουργικότητας με τη νοημοσύνη αλλά και τις Τ.Π.Ε. και στην αυτεπάρκεια. Στο ερευνητικό μέρος αναφέρονται ο ερευνητικός σκοπός, τα ερευνητικά ερωτήματα, η μέθοδος, οι συνθήκες, η διαδικασία, τα εργαλεία συλλογής δεδομένων, η πειραματική παρέμβαση και τέλος ακολουθούν τα ερευνητικά αποτελέσματα.