Οι πολιτικές του NATO στη Μεσόγειο, μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου

Abstract

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ο ρόλος και ο σκοπός του ΝΑΤΟ καθορίζονταν αποκλειστικά από την ύπαρξη της Σοβιετικής απειλής. Με την λήξη του Ψυχρού Πολέμου και την διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας το ΝΑΤΟ έχασε τον παραδοσιακό του αντίπαλο βιώνοντας μία «κρίση ταυτότητος». Επομένως, ο προσδιορισμός μιας νέας ταυτότητας από την πλευρά του ΝΑΤΟ αποτελούσε πλέον επιτακτική ανάγκη για την περαιτέρω διατήρηση αλλά και εξέλιξη της Συμμαχίας, ώστε να παραμείνει αποτελεσματική ως οργανισμός. Σκοπός της παρούσης εργασίας αποτελεί η ανάδειξη του ρόλου που επεδίωξε να διαδραματίσει το ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο προσδιορισμού μιας νέας ταυτότητας, μετά το «κενό ισχύος» που δημιουργήθηκε από την διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Η παρουσίαση των πολιτικών που εφάρμοσε με χρονολογική σειρά στο χώρο της Μεσογείου καθώς και η ανάλυση των επιδιώξεων της Συμμαχίας μέσω αυτών. Επιπλέον, επιδιώκεται να παρουσιαστεί κατά πόσο η Μεσόγειος αποτελεί για τη Συμμαχία περιοχή υψηλής προτεραιότητας, με βάση τις πολιτικές που εφάρμοσε και εφαρμόζει η Συμμαχία εκτός των συνόρων της. Έτσι, παρουσιάζεται η διαχρονική γεωπολιτική σημασία της Μεσογείου καθώς και οι νέες προκλήσεις ασφαλείας που εμφανίστηκαν στην ευρύτερη περιοχή, μετά την κατάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας και την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Η δημιουργία του Μεσογειακού Διαλόγου καθώς και οι δυσχέρειες που εμφανίζονται επί της υλοποίησης του μεταξύ των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ και των εταίρων τους. Αναλύεται η Πρωτοβουλία Συνεργασίας της Κωνσταντινούπολης για την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής καθώς και οι δυσχέρειες που έχει να αντιμετωπίσει το ΝΑΤΟ επί της μελλοντικής εξέλιξης της. Γίνεται αναφορά στην υιοθέτηση από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών της αρχής Responsibility to Protect και στη συνέχεια αναλύεται η νέα Στρατηγική Αντίληψη του ΝΑΤΟ «Ενεργός Συμμετοχή, Σύγχρονη Άμυνα». Τέλος ολοκληρώνεται με τα συμπεράσματα, μέσω των οποίων επιδιώκεται να δοθούν τεκμηριωμένες απαντήσεις επί του νέου ρόλου του ΝΑΤΟ στην περιοχή της Μεσογείου, μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου.