Η ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική στην Μεσόγειο: προκλήσεις και προοπτικές

Abstract

Η εργασία εξετάζει συνοπτικά το φαινόμενο της μετανάστευσης στον χώρο της Μεσογείου τα τελευταία χρόνια, παραθέτοντας στοιχεία για τις μεταναστευτικές οδούς, ροές, κράτη διέλευσης και τελικού προορισμού. περιγράφει την μεταναστευτική κρίση του 2015 και τις εθνικές πολιτικές που την υποδαύλισαν.Ακολούθως παρουσιάζονται οι ευρωπαϊκές πολιτικές για την μετανάστευση από τον Κανονισμό Δουβλίνο Ι έως το Πρόγραμμα της Στοκχόλμης και αξιολογείται η θεσμική εξέλιξή τους και η εξωτερικοποίησή τους. Η μεγάλη καμπή για την ευρωπαϊκή πολιτική στο μεταναστευτικό έρχεται το 2015 με το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα για την Μετανάστευση. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πρωτοφανής μεταναστευτική κρίση η Ε.Ε. υιοθετεί μια πολυεπίπεδη και συνολική προσέγγιση, εφαρμόζοντας έναν κεντρικό σχεδιασμό Το πρόγραμμα περιέχει βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους, στοχεύοντας στην ασφάλεια (στην εξωτερική και εσωτερική διάστασή της) στην δικαιότερη κατανομή βαρών μεταξύ των κρατών μελών και την στήριξη των πληττόμενων χωρών και στην συνεργασία με τρίτες χώρες και κυρίως την Τουρκία για την κάμψη της παράτυπης και την προώθηση της νόμιμης μετανάστευσης.Εξετάζεται η εφαρμογή του προγράμματος στους διάφορους τομείς του (δημιουργία Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, προγράμματα επανεγκατάστασης και μετεγκατάστασης, οργάνωση υπηρεσίας πρώτης υποδοχής κλπ) και αξιολογείται η πρόοδος του. Τέλος αναφέρονται οι προκλήσεις που υπάρχουν για την επιτυχή εφαρμογή του και γίνεται προσπάθεια να σκιαγραφηθούν οι πιθανές προοπτικές.