Ανάπτυξη σχολικών μονάδων ως διδακτική ανάπτυξη: το παράδειγμα της εισαγωγής αλλαγών στη διδασκαλία της φυσικής: μια συστημική προσέγγιση

Abstract

Η σχολική μονάδα αναπτύσσεται καθώς οι εκπαιδευτές αλληλοεπιδρούν με την μαθητική κοινότητα. Γίνεται ο οδηγός για τη συμπεριφορά που μοιράζονται μεταξύ τους τα μέλη του σχολείου. Ο πολιτισμός διαμορφώνεται από τις αλληλεπιδράσεις των μελών του και οι ενέργειες των μελών κατευθύνονται από τον πολιτισμό. Θα λέγαμε ότι είναι ένας επαναλαμβανόμενος κύκλος. Η οποιαδήποτε εισαγωγή αλλαγής θα απαιτούσε τη διακοπή αυτού του κύκλου. Παράλληλα έχει το δικό της χαρακτήρα και ένα δικό της τρόπο αντιμετώπισης των καταστάσεων (Wallis, J. 2005). Σύμφωνα με τον Κοντάκο (2009) ο εκάστοτε εκπαιδευτικός οργανισμός δηλαδή η κάθε σχολική μονάδα κατανοείται ως ξεχωριστή κουλτούρα. Παρουσιάζει χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες ακόμα και όταν οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί, η ηγεσία, το σχολικό περιβάλλον, το αναλυτικό πρόγραμμα δεν διαφέρουν ιδιαίτερα. Ωστόσο αυτή η διαφορετική τοποθέτηση δεν επηρεάζει μόνο την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα όλων όσων εμπλέκονται αλλά παίζει σημαντικό ρόλο σε ολόκληρη την πορεία της σχολικής μονάδας. Όταν θέλουμε να μιλάμε για αποτελεσματική σχολική μονάδα αλλά και γενικότερα για αποτελεσματικό σχολείο όλοι αυτοί οι παράγοντες θα πρέπει να μελετώνται, να αξιολογούνται και να εφαρμόζονται με προσοχή καθώς το κάθε σχολείο έχει τα δικά του χαρακτηριστικά που έχουν διαμορφωθεί από παράγοντες όπως το προσωπικό, η τοποθεσία, οι μαθητές, το μέγεθος, οι πόροι, η εθνική πολιτική της κάθε χώρας. Μιλώντας για την ανάπτυξη της σχολικής μονάδας σίγουρα μιλάμε και για την ανάπτυξη της διδασκαλίας. Και μιλώντας για ανάπτυξη διδασκαλίας σίγουρα μιλάμε για μάθηση. Η μάθηση δεν μπορεί να παρατηρηθεί, μόνο το αποτέλεσμά της γίνεται αντιληπτό. Ο Χαραλαμπόπουλος, (2001, σ.36) λέει ότι οι προηγούμενες γνώσεις, οι προϋπάρχουσες εμπειρίες και οι διάφορες συμπεριφορές που παρατηρεί το κάθε άτομο προκειμένου να αποκομίσει και να κατακτήσει την μάθηση οδηγούν στην αλλαγή της συμπεριφοράς του, άρα και στη μάθηση. Ο Τριλιανός, (2003), αναφέρει ότι παρά τη στενή αλληλεπίδραση διδασκαλίας και μάθησης, η ύπαρξη της μιας δεν συνεπάγεται αυτόματα την ύπαρξη της άλλης ούτε το αντίστροφο. Για να χαρακτηριστεί μια διδασκαλία χρήσιμη, ποιοτικά ανώτερη και αποτελεσματική, ο εκπαιδευτικός πρέπει να λάβει υπόψη του τις αρχές και τους νόμους της μάθησης.