Αντιλήψεις για τον γραμματισμό στο ενήλικο περιβάλλον (εκπαιδευτικοί και γονείς) μαθητών δημοτικού σχολείου

Abstract

Η εργασία αφορά μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά τη σχολική περίοδο 2015-2016 στην Τρίπολη, με στόχο τη διερεύνηση των αντιλήψεων εκπαιδευτικών και γονέων για τον γραμματισμό των παιδιών του Δημοτικού Σχολείου. Η έρευνα διενεργήθηκε σε 12 εκπαιδευτικούς και 12 γονείς μέσω ημι-δομημένης συνέντευξης. Η συλλογή δεδομένων αποσκοπούσε στο να διερευνηθούν: α) οι αντιλήψεις των εκπαιδευτικών για το γλωσσικό μάθημα και τη σχέση του στην αξιοποίηση πολλαπλών πρακτικών γραμματισμού, β) ο ρόλος των παιδικών εμπειριών, γ) δημιουργία πολιτισμικού πλαισίου στην τάξη, δ) η επεξεργασία των κειμένων καιη επιρροή τους στη ζωή των εκπαιδευτικών, ε) η αξιοποίηση των αποριών των μαθητών, στ) η διευκόλυνση κατά την παραγωγή γραπτού λόγου, ζ) ο ρόλος της γραμματικής, η) η στάση των εκπαιδευτικών απέναντι στο περιεχόμενο των κειμένων. Οι γονείς ερωτήθηκαν για το: α) πώς χρησιμοποιούν το έντυπο υλικό του σπιτιού με τα παιδιά τους, β) πώς χειρίζονται πληροφορίες γενικές, οπτικών κειμένων, τηλεόρασης μαζί με τα παιδιά τους, γ) τι κάνουν πριν τον βραδινό ύπνο των παιδιών τους, δ) τι πιστεύουν για την ανάγνωση παραμυθιών. Τα αποτελέσματα ανέδειξαν τη σημαντική επίδραση της γλωσσικής διδασκαλίας στον γραμματισμό των παιδιών, τη βαρύτητα του οικογενειακού και κοινωνικού περιβάλλοντος στη σύνθεση των εμπειριών που ενισχύουν τον γραμματισμό, τη δημιουργία πολιτισμικού πλαισίου μέσω ανταλλαγής απόψεων, την αξιοποίηση του προφορικού λόγου στη διδασκαλία, την παρουσία κειμένων καθημερινής χρήσης στα βιβλία, την κριτική αντιμετώπισή τους, την αξιοποίηση των αποριών, την παράλληλη επεξεργασία της γραμματικής με τα κείμενα. Οι γονείς παρουσίασαν τα έντυπα που αφορούν τα ενδιαφέροντα των παιδιών, των ιδίων και του νοικοκυριού ενώ κυρίως συζητούν αυτά που αφορούν τα παιδιά. Προκύπτει η ανάγκη αναθεώρησης του χρόνου της διδασκαλίας παραγωγής γραπτού λόγου, μερικής βελτίωσης των βιβλίων ως προς το περιεχόμενο και την ποιότητα των κειμένων τους, κατάδειξης της σημαντικότητας των κειμένων καθημερινής χρήσης και αξιοποίησής τους ευκαιριακά από τους γονείς.