Αναπηρία και πολιτισμική ετερότητα

Abstract

Η σύζευξη των ταυτοτήτων της αναπηρίας και της πολιτισμικής ετερότητας οδηγεί στην υπόθεση ότι το άτομο που φέρει και τις δύο ταυτότητες καθίσταται περισσότερο ευάλωτο στη συνθήκη ανάπτυξης διττού αποκλεισμού, περιορίζοντάς το σε μια μειονότητα με ακόμα στενότερα όρια (Berghs, 2015). Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση του θεσμικού πλαισίου και των συνθηκών διαβίωσης των προσφύγων, μεταναστών και αιτούντων άσυλο με αναπηρία, καθώς και η καταγραφή των επίσημων φορέων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, μαχόμενων υπέρ της διττής αυτής ταυτότητας στα σύγχρονα δεδομένα. Η υπάρχουσα βιβλιογραφία κατευθύνει την έρευνα στη μελέτη τεκμηρίων ενδεικτικών των δράσεων για τους πρόσφυγες, μετανάστες και αιτούντες άσυλο με αναπηρία (Duell-Piening, 2018), μέσω των οποίων επιχειρείται κριτική ανάλυση της θέσης των ταυτοτήτων της αναπηρίας και του διαφορετικού πολιτισμικού υποβάθρου, σε διεθνές και εγχώριο επίπεδο. Το παρόν ερευνητικό εγχείρημα αναπτύσσεται με μικτή μεθοδολογία, αξιοποιώντας μεθόδους ανάλυσης ποιοτικές (ανάλυση περιεχομένου) και ποσοτικές (περιγραφική στατιστική). Το δείγμα της εργασίας απαρτίζεται από 85 τεκμήρια αναρτημένα στην επίσημη ιστοσελίδα της Ε.Σ.Α.μεΑ. Σύμφωνα με τα ευρήματα, διαφαίνεται η έλλειψη δεδομένων σε σχέση με τους πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο με αναπηρία/ες στη χώρα υποδοχής τους και διαπιστώνεται η αναποτελεσματική εφαρμογή των ειδικών συνθηκών και εγγυήσεων θεσμικής βάσης που τους αφορούν, με τα όσα προβλέπονται στη νομοθεσία να χαρακτηρίζονται ασαφή και δίχως εξειδίκευση στα άτομα με αναπηρία/ες. Υποδεικνύονται οι αδυναμίες του ισχύοντος συστήματος, καθιστώντας εντονότερη την ανάγκη, διεπιστημονικής και πολύπλευρης, παρέμβασης προς την πιο αποτελεσματική διαχείριση των ατόμων με πολλαπλές ταυτότητες, όπως αυτές της αναπηρίας εντός των προσφυγικών και μεταναστευτικών πληθυσμών.