Η πατρική λειτουργία σε οικογένειες με παιδί σχολικής ηλικίας, με διαταραχή αυτιστικού φάσματος (ΔΑΦ)

Abstract

Η παρούσα έρευνα έχει ως στόχο να διερευνήσει την λειτουργία του πατρικού ρόλου σε οικογένειες που έχουν παιδί με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος της ηλικιακής ομάδας 6-12 ετών. Η διερεύνηση της λειτουργίας του ρόλου του πατέρα, παρά το ότι είναι εξίσου σημαντική με αυτόν της μητέρας, δεν έχει επαρκώς διερευνηθεί σε διεθνές επίπεδο και ιδιαίτερα σε ηλικίες 6-12 ετών. Συγκεκριμένα, επιδιώκει να αναδείξει την πατρική λειτουργία μέσα από την καταγραφή των απόψεων του πατέρα, την αντίληψη της μητέρας για τον ρόλο του πατέρα και επιπλέον πως λειτουργούν οι δυο τους ως γονικό ζεύγος. Πρόκειται για μια ποιο-τική μελέτη που εξετάζει βιώματα, στάσεις, συναισθήματα των πατέρων και των μητέρων που έλαβαν μέρος. στην έρευνα. Το δείγμα εν συνόλω αποτελείται από 10 οικογένειες (N=20). Ως, ερευνητικό εργαλείο χρησιμοποιήθηκε η ημιδομημένη συνέντευξη με ξεχωριστές ερωτήσεις για τον πατέρα και τη μητέρα. Ως μέθοδος ανάλυσης επιλέχθηκε η θεματική ανάλυση, η οποία διαρθρώθηκε σε τρεις άξονες βάσει των ερευνητικών ερωτημάτων. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως οι πατέρες γενικά δυσκολεύονται να αποδεχτούν τη διάγνωση των παιδιών τους, ενώ κάποιοι δεν το υιοθετούν καθόλου. Επίσης, δεν αναλαμβάνουν πρωταγωνιστικούς ρόλους, δεν παίρνουν πρωτοβουλίες και συνήθως ζητούν διευκρινήσεις από την σύζυγο προκειμένου να εμπλακούν με ποιοτικό χρόνο με το παιδί, ο οποίος δεν έχει και μεγάλη διάρκεια όταν το κάνουν τελικά. Ακόμα, βρέθηκε πως δεν συζητούν, δεν εξωτερικεύουν σκέψεις και συναισθήματα, ενώ είναι εσωστρεφείς και με το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Η λειτουργία του ρόλου τους περιορίζεται σε πρακτικά και υλικά θέματα καθώς, όπως αναδείχθηκε επιλέγουν να φροντίζουν την οικογένεια προσφέροντας μέσω του επαγγέλματός τους και λιγότερο στηρίζοντας την σύζυγο συναισθηματικά και ψυχολογικά, επομένως και πιστεύουν πως οι ίδιες τους κρίνουν ως ανεπαρκείς και ανενεργούς. Η ανάλυση των απόψεων των μητέρων που συμμετείχαν στην έρευνα, αποτυπώνει την μεγαλύτερη εμπλοκή τους στην ανατροφή του παιδιού με ΔΑΦ, καθώς αντιλαμβάνονται πιο γρήγορα την ιδιαιτερότητα του παιδιού και είναι εκείνες που παρακινούν τους συντρόφους τους να απευθυνθούν σε έναν ειδικό αλλά και να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο με το παιδί. Κατανοούν τα αρνητικά συναισθήματα των συζύγων τους για την διάγνωση του παιδιού και την προσπάθεια που καταβάλλουν να ανταπεξέλθουν στις καθημερινές απαιτήσεις, ωστόσο σίγουρα θα επιθυμούσαν την μεγαλύτερη εμπλοκή τους και σε άλλα επίπεδα εκτός από το πρακτικό. Τέλος, τα δεδομένα από την ανάλυση των ζευγαριών στο σύνολό τους αποτυπώνουν την σημασία της εγγύτητας και του εποικοδομητικού διαλόγου ανάμεσά τους, σε αντίθεση με την απόσταση που καταγράφηκε σε άλλα ζευγάρια στα οποία η διάγνωση και οι προκλήσεις της καθημερινότητας δεν κατάφεραν να ξεπεραστούν, με αποτέλεσμα οι ίδιοι να συμβιώ-νουν απλά ως συνοδοιπόροι και όχι ως ζευγάρι, όχι μόνο στις οικογένειες με παιδί με διαταραχή αυτιστικού φάσματος αλλά και σε οικογένειες με νευροτυπικά παιδιά.